Trước đây, vấn đề đạo đức con người được đề cập đến chủ yếu với tư cách là một nội dung thuộc lĩnh vực văn hóa - xã hội bên cạnh vấn đề trình độ nhân lực trong lĩnh vực kinh tế thì đến Đại hội XII, đạo đức đã được Đảng ta đề cập đến cả trong lĩnh vực xây dựng Đảng, với yêu cầu cấp thiết phải tập trung “xây dựng Đảng về đạo đức”.

Trong sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay, kinh tế thị trường đã từng bước hình thành và phát triển, nó tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là đến đạo đức trên cả hai mặt tích cực và tiêu cực. Việc xuất hiện ngày càng nhiều những hiện tượng tiêu cực trong đời sống đạo đức xã hội như tội phạm ngày càng gia tăng, lối sống thực dụng, chạy theo đồng tiền đang trở thành “mốt thời đại”, nhiều giá trị xã hội bị đảo lộn, sự mất phương hướng, tệ sùng ngoại... đang là những vấn đề đáng lo ngại của xã hội. Đặc biệt là sự thoái hoá, biến chất của một bộ phận cán bộ và đảng viên, sự quan liêu của bộ máy nhà nước đang trở thành những nguy cơ lớn ảnh hưởng tới sự tồn vong của chế độ. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch không ngừng tìm mọi cách phá hoại với những thủ đoạn thâm độc, thực hiện chiến lược diễn biến hoà bình nhằm lật đổ chế độ ta. Trong bối cảnh đó, việc xây dựng đạo đức mới cho cán bộ, đảng viên và nhân dân càng trở nên vô cùng quan trọng và cấp bách.

Nhìn lại các kỳ Đại hội gần đây, chúng ta thấy rằng đạo đức luôn là vấn đề thời sự. Đại hội X, Đảng ta thừa nhận: “Tình trạng suy thoái, xuống cấp về đạo đức, lối sống, sự gia tăng tệ nạn xã hội và tội phạm đáng lo ngại, nhất là trong lớp trẻ”¹.

Đến Đại hội XIII, cùng với việc ghi nhận những thành tựu đạt được, Đại hội cũng chỉ ra: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn”²…. Đạo đức giờ đây không những là vấn đề bức xúc trong đời sống xã hội mà còn là vấn đề sống còn của công tác xây dựng Đảng.

Như vậy, mặc dù vấn đề đạo đức luôn được Đảng ta đặc biệt quan tâm và đưa ra nhiều quan điểm, chủ trương để khắc phục, tuy nhiên tình trạng suy thoái về đạo đức ngày càng diễn biến hết sức phức tạp hơn. Vì vậy, việc ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức phải được coi là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong quá trình phát triển của đất nước. Để thực hiện được nhiệm vụ đó, Đảng ta và mỗi cán bộ, đảng viên cần phải thực hiện một số giải pháp cụ thể như sau:

Một là, các cấp ủy, tổ chức đảng và toàn thể đảng viên cần nhận thức xây dựng Đảng về đạo đức là một nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, trực tiếp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Từ đó, cấp ủy, tổ chức đảng phải nghiên cứu, đổi mới hình thức giáo dục cho phù hợp. Đặc biệt coi trọng việc phát huy vai trò gương mẫu, nói đi đôi với làm của từng cấp ủy viên và người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng trong xây dựng, tu dưỡng và rèn luyện đạo đức, phương pháp, tác phong, văn hóa Đảng. Có như vậy, công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống, xây dựng Đảng mới đạt hiệu quả thiết thực.

Hai là, đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, học tập và quán triệt nghiêm túc các chủ trương, đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng. Thông qua đó, giúp mỗi đảng viên rèn luyện và giữ vững bản lĩnh chính trị, sự kiên định lý tưởng cách mạng, luôn đặt lợi ích của Đảng, của đất nước, dân tộc lên trên hết, trước hết; đồng thời, thiết thực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức quần chúng nhân dân đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn cuộc sống; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Theo đó thực hiện đúng tinh thần nghị quyết Đại hội XIII của Đảng: “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền của Đảng; giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Tiếp tục nâng cao lập trường, bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, nhất là cấp chiến lược; tích cực đấu tranh, phản bác có hiệu quả quan điểm sai trái của các thế lực thù địch”³.

Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị, các tổ chức đoàn thể. Cấp ủy, tổ chức đảng và các tổ chức đoàn thể cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát vì cán bộ, đảng viên là những người trực tiếp đưa chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với mọi tầng lớp nhân dân. Bởi vậy, phải gương mẫu trong lời nói và hành động, giữ vững nguyên tắc Đảng, khi nói, viết… phải bám sát các quy định, kỷ luật phát ngôn đúng với chức trách, nhiệm vụ, vị trí công tác của mình; phải nâng cao đạo đức cách mạng. Có như vậy, kỷ cương, kỷ luật của Đảng không những được phát huy hiệu lực, hiệu quả, mà uy tín, vai trò, vị thế, sức mạnh của Đảng ngày càng được tăng cường; ngăn chặn, đẩy lùi và đập tan luận điệu xuyên tạc, phản động chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ Nhân dân.

Bốn là, đề cao tính tự giác, nêu gương trong tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Trong đó, mỗi người, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cơ quan, địa phương, đơn vị phải nêu gương về đạo đức, thống nhất giữa nói và làm, cao hơn là làm rồi mới nói, làm nhiều nói ít, thậm chí không cần nói mà hãy khẳng định bằng hành động. Thông qua đó, tự soi và sửa mình, nghiêm túc tự phê bình và phê bình nhằm phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm của bản thân và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên.

 Năm là, phát huy vai trò của Nhân dân trong giám sát cán bộ, đảng viên về tu dưỡng, rèn luyện đạo đức. Để thực hiện tốt giải pháp này, các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho quần chúng nhân dân về quyền được tham gia xây dựng đảng, chính quyền các cấp ngày càng trong sạch, vững mạnh; tổ chức thực hiện nghiêm các quy định của Đảng và Nhà nước về phát huy dân chủ. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, có nhiều hình thức để Nhân dân thực hiện quyền giám sát cán bộ, đảng viên thực hiện tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống; làm tốt công tác khen thưởng, động viên đối với những người dân kịp thời phát hiện, tố cáo các sai phạm của cán bộ, đảng viên; kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, trù dập người phát hiện, tố cáo.

Như vậy, công tác xây dựng Đảng về đạo đức trong giai đoạn hiện nay thực sự là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sự tin cậy của Nhân dân, hoàn thành những trọng trách của mình trước Nhân dân và dân tộc. Xây dựng Đảng về đạo đức là trách nhiệm của toàn Đảng từ Trung ương đến cơ sở, là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên./.

          Chú thích:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, 2013, tr. 680

2,3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG, tr.190, 231HN, 2021

                                                             Ths. GVC Phạm Thị Thu Hằng