|
Huyện Yên Mô nằm ở phía Nam của tỉnh Ninh Bình, cách Thành
phố Ninh
Bình 17 km
về phía nam, cách trung tâm Thủ đô Hà Nội 110 km, có vị trí địa lý: Phía Đông giáp
huyện Kim Sơn và huyện Yên Khánh; phía Tây giáp thành phố Tam Điệp và Thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa; phía Nam giáp huyện Hà Trung và huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa; phía Bắc giáp huyện Hoa Lư. Hiện nay, huyện Yên Mô gồm có 16 xã
và 01 thị trấn.
Khi tái lập huyện (năm 1994), Yên Mô là huyện thuần nông, cơ sở
vật chất phục vụ nông nghiệp, đặc biệt là hệ thống thủy lợi xuống cấp nghiêm
trọng, không đáp ứng được yêu cầu tưới tiêu cho sản xuất. Đặc biệt trong
những năm qua, nông nghiệp, nông dân,
nông thôn trên địa bàn huyện gặp nhiều khó khăn do tình hình dịch bệnh Covid -
19, dịch tả lợn Châu Phi diễn biến phức tạp; việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra, tiêu thụ nông sản khó khăn; giá cả
không ổn định; đa số hộ nông dân sản xuất quy mô nhỏ, tệ nạn xã hội diễn biến
phức tạp; nông dân còn băn khoăn, lo lắng về dịch bệnh, an toàn thực phẩm, biến
đổi khí hậu ảnh hưởng đến cuộc sống. Song với quyết tâm tập trung phát
triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, cấp ủy, chính quyền huyện Yên
Mô đã ban hành và thực hiện đồng bộ nhiều chủ trương, chính sách có tính đột
phá nhằm phát triển mạnh mẽ nông nghiệp như: dồn điền, đổi thửa gắn với tổ chức
lại đồng ruộng, quy hoạch vùng sản xuất tập trung; mở rộng diện tích lúa chất
lượng cao; tập trung đưa nhanh cơ giới hóa vào sản xuất; đẩy mạnh ứng dụng tiến
bộ KHKT; phát triển các mô hình hợp tác, liên kết "4 nhà". Các chính
sách, giải pháp trên không chỉ tạo động lực thúc đẩy nông nghiệp phát triển
mạnh mẽ mà điều quan trọng là đã làm thay đổi tập quán canh tác, tư duy sản
xuất và hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp. Từ lối sản xuất nhỏ lẻ, manh
mún nay đã chuyển sang sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo vệ
sinh an toàn thực phẩm, đã hình thành các vùng sản xuất tập trung có quy mô
lớn.
Một trong những khâu đột phá được xác định trong
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Yên Mô lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2020-2025 đó là
"Phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ
cao, đảm bảo an toàn thực phẩm và tập trung huy động các nguồn lực, đẩy mạnh
xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, thôn xóm nông thôn mới kiểu mẫu". Để
đạt được mục tiêu này, từ đầu nhiệm kỳ tới nay, huyện Yên Mô đã có nhiều chính
sách và triển khai các giải pháp nhằm khuyến khích nông dân, hợp tác xã, doanh
nghiệp đầu tư xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Đặc
biệt, năm 2022, HĐND huyện Yên Mô đã thông qua Nghị quyết số 04/NQHĐND về việc
thông qua Đề án số 04/ĐA-UBND, ngày 14/3/2022 về phát triển nông nghiệp hàng
hóa theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo an toàn thực phẩm
và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện giai đoạn 2022- 2025. Cụ thể:
Hiệu quả sản xuất nông nghiệp tăng nhanh:
Với nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa tập trung,
quy mô lớn, đưa Yên Mô trở thành "thủ phủ" của sản phẩm nông nghiệp
hữu cơ. Đến nay, toàn huyện có 313,6 ha
diện tích cây trồng thực hiện liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với các
doanh nghiệp; chuyển đổi hơn 900 ha trồng lúa kém hiệu quả sang mô hình trang
trại, gia trại; trên 70% diện tích gieo cấy bằng lúa chất lượng cao, lúa đặc
sản. Năng suất lúa không ngừng tăng lên, bình quân cả năm đạt trên 130 tạ/ha,
cao hơn gần 2 lần so với năm 1994; sản lượng lương thực có hạt đạt 81,9 nghìn
tấn, tăng trên 40.000 tấn. Giá trị thu nhập bình quân trên 1 ha canh tác năm
2021 đạt 139 triệu đồng, tăng gần 6 lần so với năm đầu tái lập huyện. Năm
2022, giá trị sản xuất
nông nghiệp tiếp tục tăng đạt 145 triệu đồng/ha canh tác, tiêu biểu như: xã Yên Thái, Yên Lâm, Yên Mạc, Yên Phong đã ứng dụng
các tiến bộ kỹ thuật tổ chức canh tác luân canh 4 vụ/năm các cây màu có giá trị
kinh tế cao với quy mô 80 ha cho giá trị thu hoạch 300 - 350 triệu đồng/ha. Bình
quân hàng năm (từ
2018-2022) toàn huyện gieo trồng trên 15.000 ha, trong đó lúa chất lượng cao
chiếm 76,4% diện tích, năng suất hàng năm đều tăng.
Năm 2023, tiếp tục tập trung chỉ đạo đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hàng
hóa theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật
nuôi, khai thác tiềm năng, lợi thế để nâng cao giá trị thu nhập trên 1 ha canh
tác. Trong 9 tháng đầu năm 2023, toàn huyện có 106 ha sản xuất lúa chất lượng
cao theo hướng hữu cơ; đã lắp đặt 23.000m2 nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới
tiết kiệm để trồng các cây trồng có giá trị kinh tế cao, đảm bảo an toàn thực
phẩm; duy trì 75 ha mô hình canh tác 4 vụ/năm để sản xuất các cây trồng hàng
hóa, liên kết sản xuất có giá trị kinh tế cao. Tổng sản lượng lương thực 9
tháng ước đạt 81.840,4 tấn. Áp dụng các biện pháp nuôi thâm canh trên diện tích
đã chuyển đổi. Do đó 9 tháng đầu năm 2023 đã chuyển đổi thêm được 3,7 ha diện
tích cấy lúa kém hiệu quả sang trồng cây hàng năm, cây lâu năm kết hợp với nuôi
thủy sản, nâng tổng diện tích chuyển đổi là 916,1 ha; tổng diện tích nuôi trồng
thủy sản ước đạt 1.696,36 ha (tăng 2,04 ha so với cùng kỳ năm 2022), sản lượng
ước đạt 5.555,46 tấn.
Nhiều mô hình sản xuất mới:
Nhằm đổi mới phương thức sản xuất và tận dụng quỹ đất nông
nghiệp, nhiều mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao giá trị
hàng hóa trên 1 diện tích canh tác trên địa bàn huyện Yên Mô đã thực hiện thời
gian qua, tiêu biểu như Hợp tác xã nông nghiệp Vân Trà ở xã Yên Thắng đã mạnh dạn thực hiện chuyển đổi hơn 4 ha đất trồng cây rau màu
kém hiệu quả sang trồng cây rau má và bước đầu đã đem lại hiệu quả cao, từ diện
tích trồng thử nghiệm đã giúp mỗi hộ gia đình có thu nhập từ 100 triệu đồng, có
hộ diện tích lớn cho thu nhập từ 200 đến 300 triệu đồng/năm. So với trồng cây
rau màu, thu nhập từ cây rau má tăng gấp nhiều lần. Từ những mô hình chuyển đổi
đã đem lại thu nhập khá cho người nông dân, góp phần nâng cao chất lượng cuộc
sống.
Bên cạnh đó, để thực hiện Đề án số 04/ĐA-UBND, ngày
14/3/2022 về phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ, ứng dụng
công nghệ cao, đảm bảo an toàn thực phẩm và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn
huyện giai đoạn 2022- 2025 có hiệu quả, huyện Yên Mô đã tập trung hỗ trợ 40%
kinh phí xây dựng một số mô hình nhà màng, nhà lưới trồng dưa và rau sạch, chủ
yếu ở các xã Yên Phong, Yên Từ, Mai Sơn; hỗ trợ 50% chi phí phân bón, thuốc bảo
vệ thực vật cho 200 ha lúa sản xuất theo phương pháp hữu cơ; hỗ trợ 50% chi phí
mua máy ép tách phân. Đến nay, đã có 6 hộ sản xuất được nhận hỗ trợ lắp đặt
nhà màng cùng hệ thống tưới tiết kiệm có tổng diện tích 10 nghìn m2, với mức hỗ
trợ 300 triệu đồng/1.000m2 nhà màng. Các hộ sản xuất đều xây dựng thành công mô
hình ứng dụng nhà màng trồng các cây trồng có giá trị kinh tế cao như: dưa vân
lưới, dưa lê Hàn Quốc, dưa Thái Kim... Hiện trên địa bàn huyện có 11 hộ
gia đình làm nhà màng, hệ thống tưới tiết kiệm, với trên 26 nghìn m2 để trồng
các loại cây có giá trị cao. Giá trị cây trồng đạt được từ 4-4,5 tỷ
đồng/ha/năm, cao hơn sản xuất truyền thống từ 20- 25 lần.
Ngoài ra, nhiều địa phương chuyển đổi
đất kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản và trồng cây công nghiệp,
cây hàng hóa như: cây dược liệu, cây khoai lang 83 và cây rau, củ, quả chất
lượng cao… Từ năm 2018 - 2022 có 38 mô hình được chuyển đổi từ diện tích đất kém hiệu quả
sang nuôi trồng thuỷ sản và trồng cây rau mầu, cây ăn quả có giá trị kinh tế
cao. Kinh tế trang trại, gia trại ngày
càng phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá. Năm 2022, toàn huyện có 16 trang
trại, 533 gia trại; các mô hình chăn nuôi gia súc,
gia cầm được duy trì và đem lại hiệu quả kinh tế cao như: dê núi, bồ câu pháp, bò lai sinh sản, ong lấy mật, gà,
vịt.... tiêu biểu của
hội viên nông dân các xã: Mô hình
trồng đào phai ở xã Yên Thắng, mô hình nuôi cá nước ngọt trong ao ở xã Khánh
Thượng, mô hình nuôi ong lấy mật ở xã Yên Thái, mô
hình nuôi gà theo hướng an toàn sinh học và nuôi bò lai sinh sản tại xã Yên
Đồng, mô hình nuôi chim bồ câu Pháp tại xã Yên Mạc; mô hình nuôi Dê tại tại xã
Yên Thành, mô hình nuôi thỏ và nuôi ốc nhồi tại xã Yên Nhân, Khánh Thịnh; mô
hình nuôi chạch sụn tại xã Yên Hoà, Yên Đồng,
Yên Mạc... Tiếp tục khôi phục và phát triển ngành nghề nông thôn như:
mô hình mây tre đan của hội viên nông dân xã Yên Hưng, Yên Thái; mô hình đan
cói, bèo xuất khẩu của hội viên nông dân xã Yên Lâm, Yên Từ, Yên Phong… Trên địa bàn huyện cũng đã hình thành vùng sản
xuất rau, quả hàng hóa tập trung, đảm bảo an toàn thực phẩm tại các xã Yên
Phong, Yên Lâm, Yên Thái, Yên Mạc. Toàn huyện có 14 HTX nông nghiệp liên kết
với 8 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để liên kết sản xuất từ 450-500 ha khoai
tây, ngô ngọt, ớt, đậu tương rau... đảm bảo đầu ra ổn định, nhân dân yên tâm
sản xuất.
Những thành tựu trên lĩnh vực phát
triển kinh tế nông nghiệp của huyện Yên Mô đã đạt được cho thấy một bức
tranh tươi sáng. Những thành quả ấy thật đáng trân trọng, góp phần củng cố tăng
thêm niềm tin, ý chí và động lực cho Đảng bộ và nhân dân huyện tiếp tục phát huy thế mạnh của địa phương, thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra trong Đề án
"Phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ, ứng dụng
công nghệ cao, đảm bảo an toàn thực phẩm và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn
giai đoạn 2022- 2025": đến hết năm 2025, toàn huyện có 1.300 ha lúa trở
lên được sản xuất theo hướng hữu cơ; 100 ha rau, củ, quả ứng dụng công nghệ
cao; chuyển đổi được 1.000 ha đất cấy lúa kém hiệu quả sang các mô hình canh
tác mới; có từ 8-10 trang trại, 10-15 gia trại ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo
an toàn sinh học, vệ sinh môi trường, từ đó góp phần ổn định kinh tế - xã hội, xây dựng quê hương Yên Mô, tỉnh Ninh
Bình ngày càng giàu mạnh.
-------------------------
1, Báo cáo của Ban Chấp
hành Hội Nông dân huyện Yên Mô khóa VI tại Đại
hội Đại biểu Hội Nông dân huyện lần thứ VII, nhiệm kỳ 2023 – 2028 (tháng 05/2023).
2, Báo cáo số 687/BC-UBND,
ngày 05/10/2023 của Ủy ban nhân dân huyện Yên Mô về tình hình kinh tế - xã hội 9
tháng, nhiệm vụ trọng tâm 3 tháng cuối năm 2023.
Th.S
Phạm Bích Hoa
Phó Trưởng khoa Xây dựng Đảng
|