Xã hội Việt Nam đang chuyển biến nhanh, sâu sắc và toàn diện do kết quả của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế. Quá trình hội nhập quốc tế đã và đang tác động đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội nước ta hiện nay, trong đó có đạo đức, lối sống của thanh niên theo hai chiều hướng tích cực và tiêu cực. Vì vậy, việc tăng cường giáo dục lối sống cho thanh niên nhằm phát huy những mặt tích cực, hạn chế những mặt tiêu cực là một trong những nhiệm vụ quan trọng đang được toàn xã hội quan tâm. Tuổi trẻ Ninh Bình tự hào được sinh ra và lớn lên trên quê hương có bề dầy lịch sử và truyền thống cách mạng, các thế hệ thanh niên Ninh Bình được tiếp thu và hun đúc dòng máu anh hùng cách mạng của cha anh lập nên những chiến công hiển hách. Theo báo cáo tại Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Ninh Bình lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2017 – 2022 số lượng thanh niên của toàn tỉnh có 237.248 người, chiếm 24,4% dân số của tỉnh và chiếm 38,4% lực lượng lao động xã hội. Đa số thanh niên Ninh Bình có khả năng, trình độ chuyên môn, biết trân quý và phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức và truyền thống tốt đẹp của dân tộc; yêu nước, quan tâm đến tình hình đất nước; thực tế, thiết thực trong suy nghĩ, hoạt động và ứng xử hàng ngày; năng động, sáng tạo, luôn hướng tới cái mới; tích cực hội nhập quốc tế; có khát vọng, lạc quan, có tính tích cực chính trị cao và có bản lĩnh chính trị vững vàng. Đây là một ưu điểm, một thế mạnh phù hợp với đòi hỏi của cơ chế kinh tế thị trường và hội nhập, cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên trong lĩnh vực hoạt động chính trị - xã hội, một bộ phận nhỏ thanh niên có biểu hiện phai nhạt lý tưởng, ít quan tâm đến các hoạt động chính trị xã hội, không ít thanh niên còn chạy theo lối sống ích kỷ thực dụng, làm những việc trái với lương tâm, trái với thuần phong mỹ tục, thậm chí vi phạm đạo đức và pháp luật. Xuất phát từ yêu cầu của việc giáo dục lối sống cho thanh niên trên địa bàn tỉnh hiện nay, trong những năm qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, đoàn thể, MTTQ đặc biệt là BCH Tỉnh đoàn và các cấp bộ Đoàn trong tỉnh triển khai, cụ thể hóa Chương trình hành động số 01-Ctr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Kế hoạch số 93/KH-UBND của UBND tỉnh về thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, giai đoạn 2015 – 2030” bằng các chương trình, kế hoạch cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm do vậy công tác Đoàn và phong trào Thanh niên đã đạt được những kết quả nổi bật: Các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã làm tốt việc tham mưu cho các cấp ủy đề xuất những giải pháp thiết thực trong việc xây dựng giáo dục lối sống của thanh niên Ninh Bình. Cuộc vận động “Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Ninh Bình thời kỳ mới” gắn với từng địa bàn, đối tượng, thể hiện vai trò xung kích như tích cực xây dựng lối sống mới, trung thực, thẳng thắn, cần cù, sáng tạo hăng hái đi đầu trong lao động sản xuất, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, văn hóa, văn nghệ, học tập tiếp thu nền khoa học, kỹ thuật hiện đại. Chỉ đạo tổ chức các phong trào “Thanh niên lập nghiệp”, “Tự hào tuổi trẻ Cố Đô”, “Tuổi trẻ sáng tạo xây dựng đất nước”, phong trào “Tôi yêu Tổ quốc tôi” đã thu hút đông đảo thanh niên tham gia. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn chỉ đạo các đơn vị phối hợp với Hội Cựu chiến binh thực hiện các chương trình tiếp lửa truyền thống, nói chuyện với nhân chứng lịch sử, các hoạt động về nguồn tìm đến các địa chỉ đỏ và theo dấu chân những người anh hùng. Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với nhiều hình thức, cách làm mới; triển khai Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với việc thực hiện Chỉ thị 01-CT/TWĐTN, ngày 17/5/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đoàn về “Tăng cường rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ Đoàn”. Việc tổ chức các cuộc vận động, các phong trào hành động cách mạng đã tạo được sự thay đổi trong nhận thức của cán bộ, đoàn viên thanh niên trong việc rèn luyện kỹ năng, nghiệp vụ, lối sống văn hóa, trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Năm 2017, các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh đã chỉ đạo tuyên truyền vận động và tổ chức thành công 213 đám cưới “văn minh tiết kiệm”. Chỉ đạo các Đoàn cơ sở củng cố, duy trì hiệu quả 38 đội hình thanh niên xung kích tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự ATGT tại các điểm ngã tư, các nút giao thông, các bến đò Tam Cốc, Tràng An có nhiều người qua lại. Tích cực huy động thanh niên tham gia đảm nhận công trình, phần việc thanh niên, có 198 công trình, phần việc thanh niên tham gia xây dựng nông thôn mới với tổng giá trị 1,1 tỷ đồng, phối hợp giáo dục, giúp đỡ, cảm hóa được 162 thanh, thiếu niên chậm tiến. Duy trì và tổ chức hoạt động các câu lạc bộ môi trường, câu lạc bộ Thanh niên với văn hóa văn minh du lịch, xây dựng được 20 “tuyến đường thanh niên tự quản về an ninh trật tự”, “khu phố thôn, xóm không có thanh niên, vị thành niên mắc tệ nạn xã hội”. Thành lập 145 đội hình Thanh niên tình nguyện tham gia các hoạt động hưởng ứng “Ngày thứ bảy tình nguyện” và “Ngày chủ nhật xanh”. Tổ chức các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, thăm hỏi, tặng 1.691 xuất quà cho Mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình chính sách, với tổng số tiền gần 600 triệu đồng. Phối hợp với Hội Cựu thanh niên xung phong tỉnh và Viettel Ninh Bình xây dựng nhà nhân ái cho Cựu thanh niên xung phong bà Bùi Thị Nhũ (70 tuổi), thôn Giải Cờ, xã Yên Đồng, huyện Yên Mô có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Thăm hỏi tặng quà thanh niên công nhân, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao nâng cao sức khỏe, thể chất và đời sống văn hóa tinh thần cho thanh niên. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ ở tỉnh Ninh Bình vẫn còn những hạn chế nhất định cần phải được khắc phục. Nhiều tổ chức, cá nhân chưa nhận thức đúng, đầy đủ tầm quan trọng của nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ, chưa thực hiện được trách nhiệm và chưa thực sự quan tâm, xem nhẹ việc giáo dục lối sống cho thanh niên, nhất là trong bối cảnh đất nước hiện nay có nhiều thay đổi. Công tác giáo dục thanh niên chưa thực hiện thường xuyên, liên tục, phương pháp giáo dục còn đơn điệu, mang tính hình thức, nội dung giáo dục chưa thật sự sâu sắc, đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến lối sống của Thanh niên. Việc ban hành các chính sách có liên quan đến công tác xây dựng lối sống cho thanh niên còn chậm, chưa kịp thời. Trong thời gian tới để phát huy được những kết quả đã đạt được và khắc phục được những hạn chế trên, cần phải làm tốt các nhiệm vụ sau: Một là, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị trong công tác giáo dục lối sống cho thanh niên Trước hết, tăng cường nhận thức và sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, tổ chức đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể nhân dân trong việc giáo dục đạo đức lối sống cho đoàn viên thanh niên. Định kỳ lãnh đạo cấp ủy đảng, chính quyền gặp gỡ đối thoại, nắm bắt tâm tư, tình cảm, định hướng tư tưởng, bảo vệ và giải quyết kịp thời quyền lợi hợp pháp của thế hệ trẻ. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về công tác giáo dục của Đoàn. Tiến hành đổi mới nội dung chương trình tài liệu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn phù hợp với yêu cầu tình hình mới trong đó cần phải làm tốt công tác xây dựng đạo đức đoàn viên thanh niên theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định “Đào tạo bồi dưỡng thanh niên là sự chủ động chuẩn bị cho tương lai của dân tộc” là một công việc vô cùng quan trọng và cần thiết. Tập trung tuyên truyền, giáo dục và vận động toàn xã hội thấy được vai trò, sự cần thiết của công tác giáo dục thanh niên. Chủ động kịp thời cung cấp những thông tin chính thống về tình hình trong nước và thế giới cho thanh niên, chú trọng tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước, nêu gương người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực đời sống của xã hội. Đấu tranh phòng chống “Diễn biến hòa bình” phản bác các luận điệu thông tin sai trái cho thế hệ trẻ. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục cho thanh niên đặc biệt từ cơ sở. Phối hợp giữa các cấp bộ đoàn với các tổ chức chính trị xã hội. Hai là, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tạo điều kiện để thanh niên học tập, rèn luyện, phấn đấu trưởng thành Xây dựng và phát huy lối sống “Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người” có ý thức tự trọng, tự chủ, trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, lối sống phù hợp với thuần phong mỹ tục truyền thống của dân tộc Việt Nam. Giáo dục gia đình có tác động to lớn tới đạo đức và lối sống của thanh niên. Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng và là một môi trường đầu tiên, có tác động một cách trực tiếp, thường xuyên trong việc hình thành nhân cách cho thanh niên. Vì vậy, để xây dựng lối sống cho thanh niên trước hết phải xây dựng gia đình bình đẳng, hạnh phúc, ấm no, hòa thuận thể hiện qua thái độ, việc làm, cách ứng xử của mỗi thành viên trong gia đình, sống có trách nhiệm, nghĩa vụ với gia đình và các mối quan hệ gia đình, kể cả tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Giáo dục ý thức lao động, lòng yêu thương con người, giáo dục sự tôn trọng lợi ích của cộng đồng và quyền lợi và nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi người dân cho xã hội. Đặc biệt giáo dục cho thế hệ trẻ biết tôn trọng và trân quý thế hệ những người đi trước, có tinh thần yêu nước, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và có tinh thần đoàn kết hòa bình. Đây là những minh chứng rõ nét và tiêu biểu cho quan hệ và giá trị truyền thống. Giáo dục gia đình cần chú trọng định hướng lý tưởng sống, nghề nghiệp và tránh xa mọi cám dỗ, tệ nạn của xã hội cho thanh thiếu niên. Đối với nhà trường phải xây dựng trường học thực sự trở thành trung tâm văn hóa, giáo dục, rèn luyện thanh niên. Mỗi thầy, cô giáo phải là một tấm gương, gương mẫu trong tác phong sinh hoạt, hành vi, cử chỉ, ứng xử giao tiếp. Đối với xã hội, cần nâng cao ý thức pháp luật để mọi người dân hiểu pháp luật, tuyên truyền, vận động người thân, cộng đồng sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, phù hợp với thuần phong mỹ tục truyền thống của dân tộc Việt Nam. Vì vậy, cần chú trọng tuyên truyền giáo dục xây dựng nếp sống văn minh, giáo dục, quan niệm về tình yêu, tình bạn và hôn nhân gia đình. Đồng thời chống các loại văn hóa phẩm đồi trụy, phản động… Ba là, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lối sống cho đoàn viên Chú trọng công tác giáo dục lối sống văn hóa cho thanh niên qua các phong trào “Tuổi trẻ sống đẹp”; “Tôi yêu Tổ quốc tôi” góp phần tạo dựng lối sống cho thanh niên. Tăng cường công tác giáo dục tư tưởng cho đoàn viên thanh niên khơi dậy và phát huy ý chí tự lực, tự cường, không cam chịu nghèo đói, lạc hậu. Mở các lớp Bồi dưỡng về chuẩn mực đạo đức cho thanh niên, hình thành lớp thanh niên mới có ý thức công dân cao, có tinh thần trách nhiệm với tập thể, có lối sống giản dị, trung thực, lành mạnh, ứng xử giao tiếp văn minh, lịch sự không xa hoa, lãng phí, không mắc các tệ nạn xã hội. Làm tốt việc nêu gương người tốt, việc tốt để đoàn viên thanh niên học tập và làm theo. Công tác giáo dục lối sống cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài và là sự nghiệp của toàn dân. Công tác này đòi hỏi với sự tham gia của nhiều cấp dưới sự lãnh đạo của Đảng tiếp tục được tăng cường và nâng cao về chất lượng, nhằm góp phần xây dựng thế hệ trẻ giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, có sức khỏe, tri thức, kỹ năng lao động trở thành những công dân tốt, tích cực tham gia vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, không ngừng nâng cao trình độ văn hóa và tạo ra những chuẩn mực đạo đức lối sống mới góp phần trong việc xây dựng quê hương Ninh Bình ngày một văn minh, giàu đẹp./. ------------------------------------------- - Báo cáo số 29- BC/TĐTN, ngày 22/1/2018 của Đoàn Thanh niên CSHCM về kết quả công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2017; - Văn kiện Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS HCM tỉnh Ninh Bình lần thứ XIII nhiệm kỳ 2017- 2022.
CVC. Dương Thị Ngoan Phó trưởng Phòng NCKH- TT- TL |