Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện và chụp ảnh với đại biểu nữ 
dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9-1960)

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm, coi trọng và đánh giá cao về vị trí, vai trò của phụ nữ trong xã hội. Người cũng dành những tình cảm, những lời lẽ đẹp nhất khi nói về phụ nữ. Mỗi câu chuyện cảm động, mỗi lời căn dặn ân cần của Bác dành cho phụ nữ chính là những bài học sâu sắc để phụ nữ Việt Nam thêm trân trọng, học tập và noi theo.

Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, người học trò xuất sắc, người cộng sự, người đồng chí thân thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhận xét: “Trong trái tim mênh mông của Hồ Chí Minh có chỗ cho tất cả mọi người, không quên sót một ai…”. Xuất phát từ lòng nhân ái bao la và sự đồng cảm với những nỗi đau khổ mà người phụ nữ Việt Nam phải gánh chịu bởi tư tưởng trọng nam khinh nữ mà chế độ phong kiến để lại thì phụ nữ Việt Nam đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của Bác. Trong những câu chuyện thể hiện tình cảm của Bác đối với phụ nữ Việt Nam còn có tình cảm sâu nặng mà Bác dành riêng cho người mẹ kính yêu. Tình cảm riêng đó của Người đã làm cho tình cảm chung về lòng nhân ái, về sự đồng cảm, sẻ chia đối với phụ nữ Việt Nam càng trở nên sâu sắc hơn.

Trước hết, với tư cách là một người cách mạng, một nhà tư tưởng lớn, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất đề cao vị thế, vai trò của phụ nữ và dành cho phụ nữ sự quan tâm, yêu thương và tôn trọng đặc biệt. Ngay từ năm 1927, trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, Bác đã viết: “An Nam cách mạng cũng phải có nữ giới tham gia mới thành công”. Và trong“Chính cương vắn tắt”, Bác cũng nhấn mạnh một nội dung quan trọng để xây dựng một xã hội mới khi đất nước được độc lập là: “Nam nữ bình quyền”. Và khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, Đảng ta đã thông qua một Nghị quyết về vấn đề “phụ vận”, tức là vận động phụ nữ tham gia vào sự nghiệp cách mạng. Thực hiện tư tưởng “nam nữ bình quyền” nên năm 1941 khi thành lập Mặt trận Việt Minh, Bác đã chỉ đạo thành lập tổ chức “Phụ nữ cứu quốc”. Và để kêu gọi phụ nữ tham gia cách mạng thì Bác đã làm một bài thơ với nhan đề là: “Phụ nữ” với những câu thơ rất hay: Chị em cả trẻ đến già/ Cùng nhau đoàn kết đặng mà đấu tranh/ Đua nhau vào hội Việt Minh/ Trước giúp nước, sau giúp mình mới nên/ Làm cho thiên hạ biết tên/ Làm cho rõ mặt cháu Tiên, con Rồng. Năm 1945, trong buổi lễ độc lập của đất nước (2/9) tại quảng trường Ba Đình, Bác đã chọn hai đại diện là phụ nữ lên thực hiện nghi lễ kéo cờ. Đó là bà Đàm Thị Loan – một nữ đội viên du kích người Tày, sau này bà trở thành sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam và bà Dương Thị Thoa, sau này trở thành giáo sư triết học với bí danh là Lê Thi.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành những từ ngữ đẹp đẽ nhất để ca ngợi phụ nữ. Người từng viết: “Non sông gấm vóc Việt Nam ta là do phụ nữ ta từ trẻ đến già ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ”. Và Bác còn tặng cho phụ nữ Việt Nam “tám chữ vàng”: “Anh hùng bất khuất, trung hậu, đảm đang”; đồng thời thể hiện sự quan tâm và thấu hiểu phụ nữ từ những điều rất nhỏ. Năm 1967, khi Bác về thăm tỉnh Thái Bình, Bác căn dặn cán bộ: khi phân công lao động cho phụ nữ thì phải chú ý giữ gìn sức khỏe cho phụ nữ để chị em tham gia sản xuất được tốt và phải có nơi giữ trẻ tốt để phụ nữ có con mọn có chỗ gửi các cháu để phụ nữ yên tâm lao động. Nhân dịp gặp gỡ với cán bộ tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) vào tháng 2/1967, Bác phê phán tình trạng chồng đánh vợ và khẳng định: “Đàn ông là người công dân, đàn bà cũng là người công dân, dù là vợ chồng, người công dân này đánh người công dân khác tức là phạm pháp”. Bác theo dõi, lắng nghe từng chiến công, thành tích của phụ nữ trong kháng chiến cũng như trong lao động sản xuất sau này. Năm 1968, khi diễn ra chiến dịch Mậu Thân, tại Huế có một Tiểu đội nữ du kích sông Hương đã chiến đấu rất dũng cảm, tiêu diệt nhiều lính Mỹ, phá hủy xe tăng và góp phần làm chủ thành phố Huế trong 26 ngày đêm tấn công, Bác đã dành cho họ những lời khen ngợi bằng những câu thơ rất hay: “Dõng dạc tay cầm khẩu súng trường/ Khôn ngoan dàn trận khắp trong phường/ Bác khen các cháu dân quân gái/ Đánh giặc Hoa kỳ phải nát xương”.

Ngoài ra, Bác cũng nhấn mạnh đến sự cần thiết của việc học tập để nâng cao hiểu biết và kỹ năng của phụ nữ. Có như vậy thì phụ nữ mới thực sự trở thành người làm chủ mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Lúc Bác ở Pác Bó – Cao Bằng, có một người nữ giao liên tên là Nông Thị Bảy (hay Nông Thị Trưng) đã được Bác tặng cho một quyển vở để khuyến khích tinh thần học tập, kèm theo những câu thơ như sau: “Vở này ta tặng cháu yêu ta/ Để tỏ lòng yêu cháu gọi là/ Mong cháu hăng say mà học tập/ Mai sau xây đắp nước non nhà”. Có lần nói chuyện tại Lớp bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo cấp huyện năm 1967, Bác phê bình sự thiếu sót trong việc bồi dưỡng cán bộ nữ, đồng thời Bác yêu cầu phải đấu tranh mạnh bệnh thành kiến hẹp hòi đối với phụ nữ: “Cán bộ nữ ít như vậy là một thiếu sót. Các đồng chí phụ trách lớp học chưa quan tâm đến việc bồi dưỡng cán bộ nữ…”. Trước lúc đi xa, Người vẫn đau đáu một nỗi niềm: “Đảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ để ngày càng thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc kể cả công việc lãnh đạo”.

Với mong muốn phụ nữ cũng phải được tôn trọng và được đối xử một cách bình đẳng như nam giới nên với vai trò là Trưởng Ban soạn thảo Hiến pháp năm 1946 (Hiến pháp đầu tiên của Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa), Người đã đặc biệt quan tâm đến việc đảm bảo các quyền cơ bản cho phụ nữ. Cụ thể là: Trong Điều 6, Hiến pháp năm 1946 ghi rõ: “Tất cả công dân Việt Nam đều ngang quyền về mọi phương diện: chính trị, kinh tế, văn hóa”. Điều 9, Hiến pháp năm 1946 cũng nêu: “Đàn bà ngang quyền với đàn ông về mọi phương diện”. Từ những quy định về quyền bình đẳng nam nữ được ghi trong Hiến pháp năm 1946 thì đây là lần đầu tiên trong lịch sử phụ nữ Việt Nam được pháp luật thừa nhận và bảo đảm có những quyền bình đẳng với nam giới trên tất cả các lĩnh vực. Với những đóng góp quan trọng của Bác, Hiến pháp năm 1946 mở ra cho phụ nữ Việt Nam một thời đại mới - thời đại người phụ nữ được thực sự làm chủ cuộc sống của mình, được tham gia các hoạt động xây dựng và kiến thiết đất nước - những quyền và nghĩa vụ mà người phụ nữ Việt Nam chưa từng được công nhận trong các chế độ xã hội trước đó.

Như vậy, có thể thấy rằng Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho phụ nữ Việt nam sự quan tâm đặc biệt, những tình cảm chứa chan, chân tình. Khắc ghi những tình cảm của Người và để tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Người, phụ nữ chúng ta cần nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, trách nhiệm của mình, không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ lý luận chính trị, năng lực chuyên môn để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; phát huy hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, đổi mới sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn, thách thức để góp phần thực hiện thắng lợi những mục tiêu mà Đảng ta đã đề ra trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.

Ths. Nguyễn Thị Thu Hà – Giảng viên Khoa Xây dựng Đảng