Mỗi độ tháng Tám về, người dân Việt Nam lại bồi hồi nhớ về Cách mạng Tháng Tám năm 1945 - cuộc cách mạng vĩ đại mở ra bước ngoặt lịch sử, đưa dân tộc ta từ kiếp nô lệ trở thành người làm chủ đất nước. Thắng lợi ấy là kết tinh của tinh thần đoàn kết, ý chí quật cường của toàn dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người đã hun đúc, dẫn đường cho khát vọng độc lập, tự do. Nhắc đến Bác trong mùa thu lịch sử, chúng ta không chỉ nghĩ về tầm vóc tư tưởng vĩ đại, mà còn xúc động trước những hành động bình dị, đời thường nhưng chan chứa tình người. Câu chuyện “Để Bác quạt” là một minh chứng cảm động về tình yêu thương sâu sắc Bác dành cho thương binh, những người đã góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của cách mạng mùa Thu năm ấy.

Câu chuyện “Để Bác quạt” được kể lại như sau: Năm ấy, Bác đến thăm Trại điều dưỡng thương binh ở Hà Nội. Tin Bác đến nhanh chóng lan ra khắp trại. Anh chị em thương binh ai cũng muốn đến gần Bác, quên cả chiếc nạng để di chuyển. Trong lúc Bác đang thăm hỏi, một đồng chí thương binh hỏng mắt nhờ y tá dẫn đến xin đứng bên Bác. Đồng chí Ninh đi cùng định đỡ, nhưng Bác đã bước tới, giơ hai tay ra đón. Người thương binh ôm chầm lấy Bác, nghẹn ngào gọi: “Bác ơi!”. Bác lặng đi giây lát rồi ân cần hỏi thăm. Bác đến từng giường bệnh, hỏi tình hình sức khỏe, bệnh tật đã đỡ chưa, mỗi bữa ăn được bao nhiêu bát cơm. Hôm ấy trời nóng bức, Bác lấy chiếc quạt giấy vẫn dùng để quạt cho các thương binh. Có người định làm thay, Bác chỉ nói: “Để Bác quạt”! Lúc ra về, Bác không vui. Có lẽ vì vậy mà khi cơ quan định lắp máy điều hòa nhiệt độ nơi Bác ở, Người đã yêu cầu đem tặng các đồng chí thương binh.

Câu chuyện “Để Bác quạt” chứa đựng một tinh thần vô cùng to lớn đó là tấm lòng yêu thương, sự tri ân sâu sắc và lối sống đạo đức cách mạng giản dị, vì dân, vì nước. Trong ánh nhìn của Bác, mỗi thương binh là một “chiến sĩ cách mạng sống”, là người góp phần làm nên những trang vàng lịch sử như Cách mạng Tháng Tám 1945, mốc son chói lọi của dân tộc.

Từ câu chuyện “Để Bác quạt”, chúng ta suy ngẫm về mối liên hệ giữa đạo đức cách mạng và tinh thần Cách mạng Tháng Tám. Thắng lợi ấy không chỉ đến từ đấu tranh chính trị - quân sự, mà còn từ một nền tảng đạo đức sâu sắc: hy sinh, đoàn kết, kiên cường dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu. Việc Bác tự tay quạt cho thương binh là thông điệp vô cùng có ý nghĩa: người lãnh đạo không để hưởng đặc quyền, mà để phụng sự, tri ân và đồng cảm với Nhân dân. Đây chính là biểu hiện sinh động của tư tưởng “lấy dân làm gốc”, một mẫu hình đạo đức cách mạng: vị tha, tận tụy, khiêm nhường, giản dị, gần dân, vì dân. Nếu Cách mạng Tháng Tám là biểu tượng của sức mạnh Nhân dân và đạo lý dân tộc, thì câu chuyện “Để Bác quạt” là biểu tượng của phong cách lãnh đạo nhân văn, người đứng đầu luôn đặt mình vào nỗi đau, niềm vui của đồng bào, chiến sĩ.

Trong giai đoạn hiện nay, khi toàn Đảng, toàn dân tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo tinh thần Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Kết luận 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị“Về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII, về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, những câu chuyện về Bác, trong đó câu chuyện “Để Bác quạt” càng cần được vận dụng trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nhất là ở các cơ sở đào tạo lý luận chính trị như Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình. Đối với cán bộ, giảng viên, đây là bài học sâu sắc về tư duy phụng sự, trách nhiệm và nêu gương trong từng hành vi, từ đó không chỉ truyền đạt lý luận mà còn truyền cảm hứng sống đẹp, sống có lý tưởng cho học viên, những cán bộ nguồn tương lai của tỉnh. Đối với học viên, câu chuyện nhắc nhở về lý tưởng cách mạng, sự hy sinh của thế hệ đi trước, khơi dậy tinh thần học tập nghiêm túc, rèn luyện kỷ luật, đáp lại niềm tin của Đảng và Nhân dân. Đối với công tác quản lý, phục vụ thì đây là lời nhắc nhở về văn hóa phục vụ và văn hóa công sở kiểu mẫu, coi học viên là trung tâm, là đối tượng cần được quan tâm, hỗ trợ và phát triển toàn diện.

Những năm qua, việc học tập và làm theo tấm gương của Bác ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình đạt nhiều kết quả tích cực: đội ngũ cán bộ, giảng viên, học viên cơ bản có lập trường chính trị vững vàng, gương mẫu trong lối sống, tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao năng lực nghiên cứu và gắn lý luận với thực tiễn; các phong trào thi đua gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai sâu rộng, tạo không khí sôi nổi, đoàn kết, giúp nâng cao tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ Nhân dân; chất lượng giảng dạy và quản lý đào tạo được nâng lên rõ rệt; nhiều đề tài nghiên cứu khoa học, sáng kiến kinh nghiệm được áp dụng hiệu quả vào thực tiễn; việc nêu gương trong thực hiện chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, quy tắc ứng xử và xây dựng môi trường văn hóa công sở văn minh, thân thiện đã trở thành nét đẹp thường xuyên, góp phần củng cố uy tín và hình ảnh của Nhà trường. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số hạn chế như công tác tự học, tự nghiên cứu của một bộ phận giảng viên chưa thực sự thường xuyên, còn phụ thuộc vào tài liệu sẵn có, ít cập nhật những tri thức mới; việc liên hệ, vận dụng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào bài giảng đôi khi còn dừng ở mức minh họa, chưa thực sự sâu sắc, thuyết phục; một bộ phận học viên còn học theo kiểu đối phó, thiếu kỷ luật, chưa nhận thức sâu sắc ý nghĩa của việc học lý luận chính trị… Thực tế đó đòi hỏi mỗi cá nhân và tập thể phải vào cuộc mạnh mẽ, thực chất hơn để việc học tập và làm theo gương Bác trở thành động lực nội tại, chứ không chỉ là khẩu hiệu mang tính hình thức.

Phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám, Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình xác định sứ mệnh là nôi đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trung thành với lý tưởng cách mạng, có đạo đức trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng. Học tập và làm theo Bác không chỉ là hội nghị, chuyên đề mà phải trở thành việc làm thường xuyên, gắn với từng giờ giảng, từng hoạt động của chi bộ, từng công việc hằng ngày. Chỉ khi mỗi cán bộ, giảng viên, học viên thấm nhuần lời dạy “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, Nhà trường mới thực sự là môi trường mẫu mực, hun đúc lý tưởng phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình đứng trước những yêu cầu mới vừa là thời cơ, vừa là thách thức. Song, được soi sáng bởi tư tưởng Hồ Chí Minh và hun đúc từ bài học Cách mạng Tháng Tám bất diệt, Nhà trường vững vàng ý chí, kiên định mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, đủ tâm, đủ tầm đáp ứng yêu cầu đổi mới, hội nhập, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng quê hương Ninh Bình ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Tài liệu tham khảo: Cuốn “128 chuyện kể về Chủ tịch Hồ Chí Minh” của Ban Tuyên Giáo Tỉnh ủy Ninh Bình biên soạn. Xuất bản năm 2018.

(ThS.GVC. Phạm Thị Thu Hằng - Phó Trưởng khoa Lý luận cơ sở)