Tóm tắt: Tổ chức Hội thi giảng viên dạy giỏi cấp trường là một hoạt động chuyên môn, nhiệm vụ hết sức quan trọng của các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Thông qua Hội thi, giảng viên có điều kiện trao đổi kinh nghiệm, học tập lẫn nhau, làm sâu sắc, phong phú nội dung chuyên môn, đổi mới phương pháp, rèn luyện kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm. Bài viết phân tích thực tiễn hoạt động tổ chức, kết quả đạt được của Hội thi giảng viên dạy giỏi cấp trường ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình năm 2025; xác định những vấn đề đặt ra của hoạt động này trong thời gian tới, đáp ứng yêu cầu xây dựng trường chính trị chuẩn.  

Từ khoá: Hội thi giảng viên giỏi cấp trường; Trường Chính trị; Ninh Bình. 

Thực hiện Quy chế Hội thi giảng viên giỏi các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành theo Quyết định số 9085-QĐ/HVCTQG ngày 11/5/2022 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Quyết định số 3406-QĐ/HVCTQG ngày 16/10/2024 của Giám đốc Học viện sửa đổi một số điều của Quy chế Hội thi giảng viên dạy giỏi các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là Quy chế Hội thi), Lãnh đạo Trường đã có sự chỉ đạo sâu sát, cụ thể, hiệu quả trong tổ chức thao giảng cấp khoa, lựa chọn giảng viên dạy giỏi tham gia Hội thi cấp trường; yêu cầu các khoa, phòng chuẩn bị tích cực, kỹ lưỡng, nghiêm túc từ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng, phương pháp giảng dạy cho giảng viên đến điều kiện về cơ sở vật chất, bố trí lịch giảng, phối hợp tổ chức thao giảng cấp khoa tiến tới Hội thi cấp trường.

          Để thực hiện Kế hoạch Hội thi giảng viên dạy giỏi toàn quốc các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trường bộ, ngành lần thứ IX - Năm 2025 do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức tại Trường Chính trị Tô Hiệu thành phố Hải Phòng, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch số 153-KH/TCT ngày 22/01/2025 về tổ chức Hội thi giảng viên dạy giỏi cấp trường năm 2025. Hội thi lần này có sự tham gia của 7 giảng viên đạt thành tích cao đến từ 3 khoa chuyên môn và phòng Quản lý đào tạo và nghiên cứu khoa học. Hội thi được tổ chức trong 2 ngày (28/3 và 29/3/2025).

          100% giảng viên dự thi có trình độ chuyên môn thạc sỹ trở lên, trình độ cao cấp lý luận chính trị, có bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, có kinh nghiệm thực tiễn nhất định trong giảng dạy (nhiều nhất là 29 năm, ít nhất là 13 năm). Các giảng viên dự thi đều hoàn thành tốt 3 nội dung thi: thi giáo án, thi giảng trên lớp, thi xử lý tình huống sư phạm. Đối với phần thi giáo án, qua tổ chức thực hiện cho thấy, các giảng viên đã giành thời gian nghiên cứu, lựa chọn bài giảng, chuẩn bị giáo án chu đáo, công phu, nộp giáo án đúng thời hạn. Các giáo án đều theo đúng hướng dẫn của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; xây dựng được kế hoạch bài giảng khoa học, xác định đúng mục đích, yêu cầu, lực chọn phương pháp, phương tiện giảng dạy, phân chia thời gian khá phù hợp với nội dung bài giảng, tiết giảng; tài liệu sử dụng soạn giáo án phong phú, đa dạng, nguồn gốc rõ ràng,… Nội dung giáo án thể hiện được ý thức của giảng viên trong vận dụng kiến thức lý luận và thực tiễn, cập nhật các văn bản, hướng dẫn mới của Trung ương và địa phương vào bài giảng; các ví dụ, tư liệu, số liệu minh hoạ, chứng minh, hướng dẫn nghiệp vụ công tác phù hợp với đối tượng học viên. Nhiều giáo án đã thể hiện rõ sự lồng ghép, tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong giảng dạy Trung cấp lý luận chính trị. Đối với phần thi giảng trên lớp, giảng viên thực hiện bắt thăm ngẫu nhiên thứ tự giảng và tiết giảng trong 04 tiết đã soạn của giáo án dự thi. Trong phần thi này, các giảng viên đều thực hiện đầy đủ các bước lên lớp, trình bày đúng, đủ kiến thức cơ bản, tuân thủ giáo trình, gắn lý luận với thực tế thế giới, đất nước, địa phương; mở rộng, cập nhật các văn bản của Trung ượng, của địa phương, đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, hiện tượng tiêu cực phù hợp với nội dung tiết giảng; chú ý định hướng, chốt kiến thức trọng tâm và hướng dẫn học viên ôn tập; chủ động, bình tĩnh, tự tin, sử dụng thuần thục phương pháp tích cực, phương tiện giảng dạy hiện đại; ngôn ngữ diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, tác phong chững trạc, gần gũi học viên, khả năng bao quát lớp học và xử lý tình huống khá tốt, trang phục thể hiện tính sư phạm,… Đối với phần thi xử lý tình huống sư phạm, năm 2025 là năm đầu tiên được đưa vào nội dung thi giảng viên giỏi ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình. Ban Tổ chức Hội thi đã định hướng nội dung tình huống sư phạm là kiến thức, kỹ năng, thái độ của giảng viên trong quá trình xử lý các tình huống giảng dạy, quản lý lớp, bao gồm những vấn đề xảy ra trong lớp học, mối quan hệ giữa các thành viên trong lớp học (học viên vi phạm quy chế trong giờ học; học viên thiếu tập trung hoặc mất hứng thú với bài giảng; học viên có ý kiến trái ngược với nội dung giảng dạy; mâu thuẫn giữa các học viên hoặc giữa học viên và giảng viên…). Từ kinh nghiêm thực tiễn, bám sát Quy chế đào tạo Trung cấp lý luận chính trị, các giảng viên dự thi đã giải quyết các tình huống đặt ra bảo đảm tính giáo dục, nhân văn, hợp lý, phù hợp với đặc điểm, tâm lý học viên, tôn trọng đối tượng giao tiếp. Hầu hết giảng viên dự thi có phong thái bình tĩnh, tự tin, làm chủ tình huống, ngôn ngữ ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, giàu sức thuyết phục. Nhiều giảng viên có lập luận chặt chẽ, ligic, làm nổi bật các khía cạnh của tình huống; đặt vấn đề, giải quyết và kết thúc vấn đề trọn vẹn, ấn tượng; xử lý tình huống sáng tạo, tinh tế, khéo léo, sát thực tiễn.

          Trên cơ sở kết quả thực hiện các nội dung thi và điểm nghiên cứu khoa học (6/7 giảng viên có điểm nghiên cứu khoa học từ 3 đến dưới 5 điểm, 1/7 giảng viên được trên 5 điểm), căn cứ Quy chế Hội thi, Hiệu trưởng đã công nhận danh hiệu giảng viên dạy giỏi cho 06 giảng viên, danh hiệu giảng viên dạy giỏi xuất sắc cho 01 giảng viên. Hai giảng viên tham dự Hội thi giảng viên dạy giỏi các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lần thứ IX đều đạt thành tích cao, trong đó Thạc sỹ Trần Thị Ngọc Mai đạt danh hiệu giảng viên dạy xuất sắc và được Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tặng Bằng khen, Thạc sỹ Quách Đỉnh Phúc đạt danh hiệu giảng viên dạy giỏi toàn quốc.

 Từ thực tế Hội thi của Trường cho thấy, thông qua Hội thi, giảng viên có điều kiện trao đổi kinh nghiệm, học tập, giúp đỡ lẫn nhau, làm sâu sắc, phong phú thêm nội dung giảng dạy, hiểu biết thêm về kiến thức liên môn, đổi mới phương pháp, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, xử lý tình huống trong giảng dạy, nâng cao ý thức, tình cảm và trách nhiệm nghề nghiệp. Đồng thời, Hội thi góp phần tăng cường và làm tốt hơn nữa việc quản lý dạy và học, thúc đẩy phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt, nghiên cứu khoa học tốt”, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng của Nhà trường. Đồng thời, cũng là dịp để Lãnh đạo Trường nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, tạo động lực cho các giảng viên tham gia hoạt động khoa học. Kết quả của hoạt động thao giảng cấp khoa và Hội thi cấp trường còn là cơ sở để động viên, biểu dương phong trào dạy tốt, từ đó tập trung bồi dưỡng, phát triển chuyên môn, những giảng viên giỏi từng bước trở thành những trụ cột trong công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học của Trường.

Thời gian tới để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của Trường theo Quy định số 09-QĐi/TW, ngày 13/11/2021 của Ban Bí thư Trung ương, Quy định số 1645-QĐ/TU, ngày 22/10/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Ninh Bình về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trường Chính trị tỉnh, Quy định số 11-QĐ/TW, ngày 19/11/2021 của Ban Bí thư về trường chính trị chuẩn, từ kết quả tổ chức Hội thi cấp trường năm 2025, rút ra một số kinh nghiệm sau:

Thứ nhất, Đảng uỷ, Lãnh đạo Trường tiếp tục lãnh đạo đổi mới, nâng cao chất lượng Hội thi, tổ chức nghiêm túc, đúng quy định của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, bảo đảm mục tiêu của hoạt động này. Trong đó, đặc biệt quan tâm thực hiện các khâu: từ xây dựng kế hoạch Hội thi; chuẩn bị và thông qua giáo án, chấm giáo án, thi giảng, thông báo nội dung, yêu cầu thi tình huống sư phạm; đánh giá, rút kinh nghiệm sau Hội thi; chế độ, chính sách cho giảng viên đạt kết quả tốt trong Hội thi; thống nhất hình thức khen thưởng đối với giảng viên dự thi là trao Giấy chứng nhận giảng viên dạy giỏi, dạy giỏi xuất sắc và tặng Giấy khen cho giảng viên xuất sắc theo Quy chế Hội thi.

Trên cơ sở những giảng viên dạy giỏi được công nhận qua các Hội thi, Trường cần tiếp tục quan tâm, bồi dưỡng để giảng viên giỏi có điều kiện thuận lợi tiếp tục phấn đấu, trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, ngày càng hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ được giao, trở thành những chuyên gia giỏi, những người thầy Trường Đảng mẫu mực, có uy tín và trách nhiệm, được đồng nghiệp, học viên tiếp tục tôn vinh trên mọi cương vị công tác. Đối với những giảng viên đạt kết quả chưa cao, lãnh đạo Trường, khoa, phòng cần có kế hoạch cụ thể để giúp đỡ, hướng dẫn, rèn luyện kỹ năng giảng dạy, nghiên cứu khoa học.

Thứ hai, Lãnh đạo Trường, các khoa, phòng và giảng viên cần thống nhất nhận thức về yêu cầu đạt chuẩn chức danh nghề nghiệp, vị trí việc làm của đội ngũ giảng viên theo tất cả các tiêu chí, nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ giảng dạy phải đi đôi với nhiệm vụ nghiên cứu khoa học. Do đó, đội ngũ giảng viên cần chú trọng hơn nữa công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, gắn nghiên cứu với giảng dạy; nghiên cứu, làm giàu tri thức là cơ sở bổ sung thực tiễn sinh động cho bài giảng lý luận; thường xuyên trao đổi để chia sẻ kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống sư phạm. Qua đó xây dựng được đội ngũ giảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng; giỏi về lý luận chính trị, kỹ năng, phương pháp giảng dạy; tích cực, chủ động tham gia nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo tinh thần Quy định số 11-QĐ/TW, ngày 19/5/2021 của Ban Bí thư về trường chính trị chuẩn.

Bên cạnh những kinh nghiệm trên, để đảm bảo tính liên thông và công bằng giữa Hội thi cấp trường và Hội thi toàn quốc, tác giả xin đề nghị Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cần có hướng dẫn cụ thể về điều kiện điểm nghiên cứu khoa học đối với Hội thi cấp trường. Bởi lẽ, trong Quy chế Hội thi năm 2022 ở phần Hội thi cấp trường quy định điểm nghiên cứu khoa học để xếp danh hiệu “giảng viên dạy giỏi”, “giảng viên dạy xuất sắc” cấp trường tương đương với Hội thi toàn quốc, trong khi thời gian diễn ra Hội thi toàn quốc là 5 năm/2 lần còn Hội thi cấp trường 1 năm/1 lần. Vì vậy, không nên lấy điều kiện của Hội thi cấp toàn quốc để áp dụng cho Hội thi cấp trường.

Có thể khẳng định, Hội thi giảng viên dạy giỏi là một cách làm sáng tạo, hiệu quả của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và của các trường chính trị trong công tác đánh giá chất lượng chuyên môn của đội ngũ giảng viên, đồng thời khẳng định tư duy đổi mới với phương châm “lấy học viên là trung tâm, giảng viên là động lực, nhà trường là nền tảng”, “muốn có học viên giỏi phải có thày giỏi" là đúng đắn. Qua các lần tổ chức Hội thi, quy trình, nội dung, cách thức tổ chức ngày càng được hoàn thiện hơn, phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Nhờ đó, đội ngũ giảng viên không chỉ có điều kiện học hỏi, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy mà còn là cơ hội nâng cao trình độ, kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm./.

ThS Nguyễn Thị Hoa Nhài

Trưởng khoa Lý luận cơ sở