| Ninh Mỹ là một xã nằm ở trung tâm huyện Hoa Lư, có đường quốc lộ 1A xuyên Việt đi qua, phía Bắc giáp với thị trấn Thiên Tôn, phía Nam giáp thành phố Ninh Bình, phía Đông giáp xã Ninh Khang, phía Tây giáp xã Ninh Hòa với tổng diện tích tự nhiên là 405.87ha. Xã được chia làm 9 xóm có 1.675 hộ với 5.775 nhân khẩu; Đảng bộ xã gồm 14 chi bộ (trong đó có 9 chi bộ thôn, 3 chi bộ trường học, 1 chi bộ y tế và 1 chi bộ cơ quan) tháng 1 đến tháng 8/2018 Đảng bộ có 418 đảng viên, trong đó 407 đảng viên chính thức, 11 đảng viên dự bị. Nhân dân trong xã có truyền thống cần cù trong lao động, anh dũng trong đấu tranh chống phong kiến, chống giặc ngoại xâm, sáng tạo và đổi mới trong xây dựng quê hương đất nước. Từ năm 2011, khi bắt đầu triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, đối chiếu với Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng nông thôn mới ban hành kèm theo Quyết định số 491/QĐ-TTg, ngày 16/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ khi đó xã mới đạt 6 tiêu chí gồm: tiêu chí số 4 (điện); tiêu chí số 5 (trường học); tiêu chí số 7 (chợ); tiêu chí số 8 (bưu điện); tiêu chí số 13 (hình thức tổ chức sản xuất); tiêu chí số 16 (văn hóa). Sau gần 5 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, Đảng bộ nhân dân xã Ninh Mỹ đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành thêm 13 tiêu chí và đã được UBND tỉnh cấp bằng công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2015. Có thể thấy rằng, việc thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã thời gian qua đã đạt được những kết quả đáng kể: Đường làng, ngõ xóm khang trang, xanh, sạch, đẹp hơn. Hạ tầng thiết yếu về giao thông, thủy lợi, văn hóa, y tế, giáo dục… được quan tâm đầu tư, nâng cấp, xây dựng. Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế và thu nhập cao. Số hộ nghèo giảm nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân từng bước được cải thiện, an ninh trật tự được giữ vững. Hệ thống chính trị cơ sở tiếp tục được củng cố. Tuy nhiên, các kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của xã, với nguyện vọng của nhân dân và mong muốn của lãnh đạo các cấp. Vì vậy, việc xây dựng Ninh Mỹ thành xã nông thôn mới kiểu mẫu là cần thiết, là trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Trong 2 năm 2016 và 2017, xã tiếp tục tuyên truyền, vận động được trên 35 tỉ đồng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nâng cao chất lượng các tiêu chí. Mô hình kinh tế hợp tác có những chuyển biến tích cực. Hợp tác xã được thành lập và hoạt động bước đầu có hiệu quả; kinh tế hộ có bước phát triển, thu nhập bình quân đầu người đạt 35 triệu đồng/người/năm, đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của người dân được nâng lên đáng kể; tỷ lệ hộ nghèo (tính theo tiêu chí nghèo đa chiều) giảm từ 4,94% (năm 2015) xuống còn 3,22% (năm 2017), hộ cận nghèo giảm từ 5,37% (năm 2015) xuống còn 5,01% (năm 2017). Tình hình an ninh nông thôn, trật tự an toàn xã hội trong xã luôn được giữ vững. Hằng năm, các tổ chức chính trị xã hội ở địa phương đã làm tốt công tác vận động nhân dân thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước, tỉ lệ hộ gia đình văn hóa đạt 92% (2017). Trong 3 năm liền (2015, 2016, 2017) Đảng bộ xã được công nhận là Đảng bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu. Từ những kết quả đã đạt được, năm 2017 Ninh Mỹ là 01 trong 2 xã được Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Hoa Lư chọn là xã điểm về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu theo Quyết định số 30/2017/QĐ-UBND, ngày 29/9/2017 của UBND tỉnh quy định tạm thời bộ tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2017 - 2020 áp dụng trên địa bàn tỉnh Ninh Bình với 10 tiêu chí, gồm nhiều nội dung, nhiệm vụ cần thực hiện nhằm góp phần nâng cao chất lượng Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Trên cơ sở các tiêu chí của UBND tỉnh đã đề ra, Đảng ủy, HĐND, UBND xã đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch, đề án xã nông thôn mới kiểu mẫu, tổ chức các hội nghị triển khai, thành lập Ban Chỉ đạo và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các đoàn thể chính trị - xã hội và các cán bộ công chức thực hiện, tiếp tục củng cố các Ban phát triển thôn. Đồng thời, Đảng ủy, UBND xã tập trung chỉ đạo tiến hành rà soát các tiêu chí, đánh giá lại tiêu chí nào đạt, tiêu chí nào chưa đạt để từ đó xây dựng giải pháp nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí. Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân cải tạo hệ thống thoát nước; đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông nông thôn; giao mỗi thôn có một đường hoa và trồng cây xanh dọc các trục đường chính của xã; đặt biển báo giao thông, xây dựng các tuyến đường tự quản về môi trường, củng cố hệ thống chiếu sáng các khu dân cư, ưu tiên các trục đường chính; chú trọng công tác vệ sinh môi trường, thu gom rác thải. Triển khai nhân rộng mô hình trồng ớt, trồng rau sạch, nuôi cá.... phù hợp điều kiện và nhu cầu thiết thực của nhân dân; chỉnh trang các hạng mục công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn xã. Xã đã lựa chọn thôn Quan Đồng, Thạch Tác và Tân Mỹ làm điểm theo đúng các tiêu chí và kế hoạch đề ra từ đó rút kinh nghiệm và nhân rộng ra 6 xóm còn lại. Mặc dù đạt được kết quả khá toàn diện nhưng tiến độ thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở xã vẫn còn chậm, một số chỉ tiêu chưa đạt so với mục tiêu đề ra; tiêu chí về cơ sở hạ tầng, nhất là một số hạ tầng thiết yếu như giao thông tỷ lệ cứng hóa chưa đạt chuẩn về các thông số kỹ thuật (theo kế hoạch đặt ra đạt 100%, tuy nhiên kết quả thực hiện mới đạt 70%); cơ sở vật chất văn hóa chưa đạt theo chuẩn quốc gia. Bên cạnh đó, tại các nút giao với đường từ trục thôn có biển báo giao thông (biển cấm, biển cảnh báo nguy hiểm, biển chỉ dẫn) còn chậm (mới đạt 52%); việc huy động mọi nguồn lực nhất là đối với các doanh nghiệp và nhân dân để xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu thấp. Chưa có mô hình liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ sản phẩm tại địa phương. Thu nhập bình quân đầu người còn thấp (khoảng 37 triệu đồng/người/năm). Vấn đề đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao. Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại trên là do: Công tác lãnh đạo của Ban chỉ đạo có lúc còn chưa sát sao; cán bộ trực tiếp tham gia triển khai còn hạn chế nhất định về kinh nghiệm và trình độ. Công tác tuyên truyền, quán triệt về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu chưa thường xuyên. Sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong triển khai thực hiện có lúc còn chậm. Vẫn còn một bộ phận cán bộ, nhân dân có tư tưởng trông chờ, ỉ lại, chưa tích cực trong phong trào xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Đầu tư phát triển sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm tại chỗ cho nông dân còn ít. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất hàng năm chưa tương xứng với lợi thế và tiềm năng. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế chưa có chiều sâu, tính bền vững chưa cao. Việc huy động nguồn lực đầu tư xây dựng còn gặp nhiều khó khăn… Để xã Ninh Mỹ hoàn thành 4 tiêu chí và 13 chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2019 theo Quyết định số 691/QĐ-TTg, ngày 05/06/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc Ban hành tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2018 – 2020, theo tôi cần tập trung thực hiện các giải pháp chủ yếu sau: Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phát huy vai trò các tổ chức chính trị - xã hội Đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của các cấp ủy đảng, xác định rõ nội dung trọng tâm cần tập trung lãnh đạo, tránh dàn trải. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm, sức chiến đấu và năng lực của các cấp ủy đảng trong công tác xây dựng Đảng và vận động quần chúng để các tổ chức Đảng thật sự là hạt nhân lãnh đạo toàn diện Chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với các cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Làm tốt công tác giáo dục chính trị - tư tưởng cho đảng viên, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Công khai giải quyết thủ tục hành chính cho các tổ chức, công dân đảm bảo có hiệu quả. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng chất đội ngũ cán bộ cấp xã đạt chuẩn; xây dựng các tổ chức trong hệ thống chính trị có năng lực hoạt động tốt, đáp ứng được yêu cầu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong giai đoạn mới. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng về nội dung, phương thức hoạt động và tích cực tham gia thực hiện tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu; phát huy tốt vai trò giám sát, đánh giá, phản biện xã hội trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu; đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu”; phát huy hiệu quả quy chế dân chủ cơ sở; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, đền ơn đáp nghĩa, giảm nghèo bền vững. Hai là, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục nâng cao nhận thức về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu Đảng ủy, UBND xã tiếp tục chỉ đạo Đài Phát thanh dành thời lượng thông tin thích đáng để tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Ban Chỉ đạo phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tích cực tuyên truyền thông qua các hình thức như: băng zôn, khẩu hiệu cổ động gắn với biểu diễn văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao… tại xã. Tổ chức Hội thi cán bộ cấp xã về “Nâng cao kiến thức xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu”, vận động nhân dân thực hiện tốt phong trào thi đua “Ninh Mỹ chung sức xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư gắn với việc xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu’; Hội Nông dân phát động phong trào thi đua “nông thôn sản xuất giỏi, tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn kiểu mẫu”; Hội Liên hiệp Phụ nữ với “phong trào 5 không - 3 sạch, gắn với xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu”; Đoàn Thanh niên thực hiện cuộc vận động“Thanh niên tham gia làm cầu đường, bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự xã hội nông thôn”… Làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu sẽ tạo sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân, khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của nhà nước; khơi dậy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của cán bộ và nhân dân trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Ba là, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất và quản lý Đẩy mạnh việc chuyển giao và ứng dụng khoa học - công nghệ, công nghệ thông tin vào sản xuất nông nghiệp. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng về khoa học kỹ thuật nông nghiệp tiên tiến, hiện đại cho nông dân. Rà soát, đánh giá quá trình thực hiện các đề án, quy hoạch xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu để kịp thời điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Quản lý tốt việc kinh doanh buôn bán giống cây trồng, thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn xã. Chú trọng đầu tư, cải tạo nâng cấp hệ thống lưới điện, cung cấp nước sạch, thường xuyên trồng và chăm sóc tuyến đường hoa khu vực nông thôn. Từng bước xây dựng các cơ sở làng nghề theo hướng tập trung, thường xuyên quan tâm kiểm tra, giải quyết tốt công tác vệ sinh, thu gom, tái chế và xử lý chất thải; kịp thời xử lý nghiêm các hành vi gây ô nhiễm môi trường từ các tổ làm nghề. Tăng cường quản lý thị trường chợ truyền thống xã Ninh Mỹ để khuyến khích họp chợ cả ngày, mở rộng nhiều mặt hàng, phát triển nhiều loại hình dịch vụ đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Bốn là, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đầu tư vào khu vực nông nghiệp, nông thôn. Tập trung phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần người dân nông thôn; thực hiện tốt việc công khai dân chủ, phát huy vai trò chủ thể của người dân. Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, xã cần huy động tối đa sự đóng góp của nhân dân và con em đi xa, đồng thời chủ động tạo nguồn vốn từ quỹ đất để xây dựng cơ sở hạ tầng. Ưu tiên đầu tư xây dựng và nâng cấp các công trình hạ tầng phát triển kinh tế nhằm nâng cao thu nhập cho dân cư nông thôn. Đầu tư có trọng tâm các công trình giao thông nông thôn, hệ thống thủy lợi phục vụ xây dựng vùng nguyên liệu theo mô hình cánh đồng lớn. Xây mới và nâng cấp hệ thống kênh mương tưới ở các vùng cao xa nguồn nước, lập dự án đề nghị cấp trên hỗ trợ vốn nâng cấp mương tiêu trọng yếu như kênh Ba xã (Ninh Mỹ, Ninh An, Ninh Hòa), kênh Đô Thiên, nâng cấp hệ thống giao thông nội đồng đảm bảo phục vụ tốt cho cơ giới hóa vào sản xuất. Đầu tư xây dựng, nâng cấp các trường học, trung tâm văn hóa, trạm y tế xã đạt chuẩn: Xây dựng trường Mầm non đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 vào năm 2019, Trường THCS Ninh Mỹ nâng cao chất lượng chuẩn quốc gia, bổ sung các trang thiết bị phục vụ dạy và học. Xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về Y tế giai đoạn 2; củng cố nâng cao hiệu quả hoạt động của mạng lưới y tế cơ sở. Đảm bảo các điều kiện vật chất cho các cơ sở dạy nghề. Linh hoạt trong xây dựng và tận dụng cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa hiện có để phục vụ có hiệu quả nhu cầu sinh hoạt văn hóa, thể thao của cộng đồng dân cư. Vận động doanh nghiệp hỗ trợ, người dân đóng góp bằng giá trị đất tạo mặt bằng và kinh phí xây dựng công trình (không sử dụng vốn NSNN để mua đất, bồi hoàn thiệt hại cây cối, hoa màu,...) Đẩy mạnh sản xuất hàng hóa tập trung đối với các sản phẩm chủ lực của xã, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, kinh doanh hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phát triển các mô hình kinh tế tập thể, các tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi giá trị; phát triển kinh tế hộ gia đình gắn với kinh tế hợp tác, xây dựng nhiều mô hình kinh tế có hiệu quả, giúp nhau xóa đói giảm nghèo. Khuyến khích phát triển chăn nuôi tập trung trên địa bàn; đưa hoạt động chăn nuôi phát triển ổn định, bảo đảm theo quy hoạch như: Đẩy mạnh chăn nuôi trâu bò, lợn siêu nạc và các loại gia súc, gia cầm khác có giá trị kinh tế cao như mô hình nuôi cá rô tổng trường, trồng ớt xuất khẩu...; phát triển các tổ dịch vụ, tổ hợp sản xuất như: mộc, nhôm kính, nghề làm bún, bánh, chế biến lương thực nhằm thu hút lao động tại chỗ; khuyến khích du nhập các ngành nghề, dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp, chế biến sản phẩm từ nông nghiệp, dịch vụ giúp việc gia đình... tạo thu nhập ổn định cho người dân nông thôn. Phát triển sản xuất đi đôi với giữ vững và phát huy thuần phong mỹ tục, những nét đẹp văn hóa quê hương, hình thành nếp sống văn minh, tiến bộ, các thiết chế văn hóa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân trong xã; thông qua các hoạt động văn hóa để giáo dục truyền thống yêu nước, lối ứng xử văn hóa - văn minh trong cộng đồng. Để huy động nhân dân tham gia đóng góp sức người, sức của xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu thì cần công khai kịp thời các nguồn vốn, sử dụng đúng mục đích từng nguồn vốn, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát trong quá trình tổ chức thực hiện, chống lãng phí… Khi người dân hiểu kỹ được các vấn đề thì sẽ xóa được tư tưởng trông chờ, ỷ lại và vui vẻ đóng góp. Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu chính là bước tiếp theo nhằm tiếp tục xây dựng nông thôn đạt mục tiêu cuối cùng là làm đổi thay bộ mặt nông thôn; đời sống vật chất, tinh thần cho người dân vùng nông thôn được nâng lên và xem đây là nhiệm vụ liên tục, thường xuyên và lâu dài phải thực hiện. Thời gian tới, lãnh đạo và nhân dân xã Ninh Mỹ cần chung tay đoàn kết, sáng tạo, quyết tâm thực hiện tốt các giải pháp nêu trên để hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu theo đúng mục tiêu đã đề ra./. --------------- Nguồn số liệu trích dẫn: 1, Báo cáo số 57/BC-UBND, ngày 29/12/2017 của UBND xã Ninh Mỹ về kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2017. 2, Báo cáo số 76/BC-UBND, ngày 14/5/2018 của UBND xã Ninh Mỹ về kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu 6 tháng đầu năm 2018. 3, Đề án xây dựng xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư thành xã nông thôn kiểu mẫu giai đoạn 2018 – 2020. 4, Báo cáo số 97-BC/ĐU, ngày 26/6/2018 của Đảng ủy xã Ninh Mỹ về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm và phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2018.
Ths. GVC Phạm Bích Hoa Trưởng Phòng NCKH-TT-TL |