Nghiên cứu khoa học (NCKH)
là một trong hai nhiệm vụ quan trọng của đội ngũ giảng viên các trường chính trị.
Trước yêu cầu nâng cao chất lượng nghiên cứu, giảng dạy đòi hỏi cần có những giải
pháp cụ thể, thiết thực tăng cường tính chuyên môn của công tác này. Từ thực trạng
công tác NCKH của Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình, bài viết đề xuất các giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học của trường, góp phần
tổng kết thực tiễn địa phương.
1. Thực trạng công tác NCKH ở Trường Chính trị
tỉnh Ninh Bình
Những
năm qua, nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của hoạt động NCKH, tổng kết thực
tiễn, Đảng ủy, Ban giám hiệu luôn quan tâm, đẩy mạnh chỉ đạo triển khai thực
hiện công tác NCKH. Căn cứ, Quy chế NCKH của trường chính trị tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương do Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ban
hành, hằng năm Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch và
tổ chức thực hiện. Đặc biệt, ngày 31/5/2021, Đảng ủy đã ban hành Nghị quyết số
01-NQ/ĐU về lãnh đạo nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học ở Trường
Chính trị tỉnh Ninh Bình.
Hiện nay đội ngũ giảng viên có 31/47 tổng biên chế, trong đó có 16 giảng
viên chính; về trình độ chuyên môn: tiến sỹ là 01 đồng chí; thạc sỹ là 27 đồng
chí và 03 đồng chí đang học thạc sỹ, một số đồng chí có 2 bằng đại học; trình
độ cao cấp lý luận có 21 đồng chí; ngoài ra còn có 8 đồng chí là chuyên viên và
chuyên viên chính. Đây chính là lực lượng hùng hậu trong việc NCKH và tổng kết
thực tiễn phục vụ cho giảng dạy lý luận của nhà trường.
Kết
quả NCKH của Nhà trường được thể hiện trên các khía cạnh sau:
Một là, về hoạt động nghiên cứu các đề án, đề tài khoa học các cấp: Từ năm 2016 đến tháng 12/2021,
Trường đã tổ chức và thực hiện thành công 01 nhiệm vụ khoa học cấp tỉnh (năm
2017- 2018); 24 nhiệm vụ khoa học cấp trường, 03 sáng kiến kinh nghiệm gắn với
công tác giảng dạy và phục vụ của trường. Các đề tài tập trung nghiên cứu về
đổi mới và nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị;
đổi mới các khâu, quy trình, quản lý nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động
của Nhà trường; nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức trong hệ thống
chính trị cấp huyện, cấp xã…Ngoài ra, trường đã có nhiều giảng viên được mời
tham gia vào Hội đồng phản biện đề tài khoa học cấp tỉnh; lãnh đạo nhà trường và
một số giảng viên viết bài tham luận hội thảo ở một số cơ quan, ban ngành của
tỉnh.
Thông qua việc nghiên cứu đề tài khoa học, tổng kết
thực tiễn giảng viên đã đánh giá, kiểm nghiệm thực tiễn địa phương trong thực
hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, của tỉnh, chỉ ra những hạn
chế và nguyên nhân từ đó đề xuất các giải pháp khắc phục cho tỉnh, huyện, cơ
sở; đồng thời để phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường.
Hai là, về tổ chức hội thảo
khoa học: nhà trường đã tổ chức được 27 hội thảo khoa học cấp trường và
cấp khoa, phòng. Các hội thảo khoa học đã bám sát nhiệm vụ chính trị của nhà
trường. Hội thảo cấp trường được Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, Sở Nội vụ, Trung tâm
chính trị cấp huyện có bài tham luận và đến dự với nhà trường. Năm 2018, Nhà
trường đã tổ chức Hội thảo với chủ đề “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu
quả trong công tác chủ nhiệm lớp ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình”. Năm 2019,
với chủ đề “Thực tiễn và kinh nghiệm
nghiên cứu thực tế dài ngày của giảng viên Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình”. Ngoài việc tổ chức hội thảo
cấp khoa, cấp trường thì các khoa, phòng mỗi quý đã tổ chức sinh hoạt chuyên đề
với các nội dung cụ thể, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao.
Thông qua các Hội thảo khoa học, với từng chủ đề nhà trường tổng kết thực tiễn
và đề xuất với địa phương về chủ trương, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội,
xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho
tỉnh. Đồng thời thông qua Hội thảo để đánh giá năng lực và trách nhiệm NCKH của
từng giảng viên gắn với việc đánh giá chất lượng giảng dạy và mức độ hoàn thành
nhiệm vụ, thi đua khen thưởng hằng năm của từng giảng viên, các khoa phòng.
Ba là, về nghiên cứu
biên soạn tập bài giảng chương trình Trung cấp lý luận, tài liệu cho các lớp
bồi dưỡng:
Từ các sản phẩm
nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, Trường đã xuất
bản cuốn “Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình
- 60 năm xây dựng và phát triển (1956 - 2016)”; phối hợp với Nhà xuất bản Lý luận chính trị
xuất bản 02 tập bài giảng “Tình hình, nhiệm
vụ của tỉnh Ninh Bình” thuộc chương trình Trung cấp lý luận chính trị -
hành chính (năm 2017) và “Thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng, phát triển địa phương” thuộc
chương trình Trung cấp lý luận chính trị (năm2021); biên tập và chỉnh lí các
tài liệu phục vụ giảng dạy các lớp bồi dưỡng như: “Tập tài liệu Bồi dưỡng ngạch
chuyên viên và chuyên viên chính”, “Tập tài liệu đào tạo cán bộ
nguồn cấp xã trên
địa bàn tỉnh Ninh Bình”, …
Bốn
là, cuốn Thông tin lý luận và thực tiễn và hoạt động của Trang Thông tin điện
tử được duy trì xuất bản và hoạt động thường xuyên. Từ năm 2020
trở về trước, mỗi năm xuất bản từ 01 đến 02 số, riêng năm 2021, xuất bản 3 số
với hàng nghìn cuốn đã được phát hành tới các cơ quan, sở, ban, ngành, đoàn thể
trong tỉnh và các trường chính trị tỉnh, thành phố trong toàn quốc. Nội dung
cuốn Thông tin và Website đăng tải các bài viết thông tin về chủ trương, đường
lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về các lĩnh vực liên quan đến
nhiệm vụ chính trị nhà trường; thông tin chỉ đạo của Học viện Chính trị quốc
gia Hồ Chí Minh đối với trường chính trị; trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về
chuyên môn giảng dạy; tổng kết các mô hình phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương...
Ngoài các hoạt động khoa học trên, giảng viên nhà trường viết và được đăng bài
trên các báo, tạp chí, bản tin, trang thông tin điện tử của các cơ quan, ban
ngành ở trung ương và địa phương. Đặc biệt năm 2021, thực hiện sự chỉ đạo của
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Nhà trường đã xây dựng kế hoạch tổ
chức Cuộc thi viết chính luận khoa học “Bảo
vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù
địch trong tình hình mới”, với 27 bài viết. Tổng kết cuộc thi, Ban Tổ chức
đã trao giấy chứng nhận cho 01 giải A; 01 giải B; 02 giải C; 08 giải khuyến
khích cho các cá nhân và 01 giải Xuất sắc cho tập thể. Tham gia Cuộc thi cấp
Học viện, Trường đã có 01 bài viết được giải khuyến khích.
Để phục vụ tốt cho việc
NCKH, tổng kết thực tiễn Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường rất quan tâm, có kế
hoạch đưa các giảng thâm nhập, nghiên cứu thực tế tại cơ sở. Thực hiện Đề án “Đưa giảng viên Trường Chính trị tỉnh Ninh
Bình đi nghiên cứu thực tế ở cơ sở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014-2020”, Trường
đã có 29 giảng viên đi nghiên cứu thực tế dài hạn tại cơ sở từ 03 tháng đến 01
năm. Đồng thời, từ năm 2019, thực hiện Quy định về đi nghiên cứu thực tế hàng
năm của giảng viên, mỗi năm có khoảng 50 lượt giảng viên đi thực tế ở cơ sở
trong tỉnh. Thông qua nghiên cứu thực tế giảng viên đã thu thập được nhiều kiến
thức thực tiễn sinh động để phục vụ cho hoạt động NCKH, tổng kết thực tiễn và
giảng dạy lý luận gắn với thực tiễn.
Kết quả hàng năm 100% giảng viên thực hiện đủ số giờ NCKH và vượt định mức theo
quy định. Trong vòng 05 năm trở lại đây Nhà trường đã thực hiện được trên
50.000 giờ chuẩn khoa học, hằng năm đều vượt định mức khoảng 30% số giờ khoa
học theo quy định của Học viện. Với những kết quả đạt được cho thấy hoạt động
NCKH, tổng kết thực tiễn của Nhà trường đã đóng góp tích cực vào kết quả thực
hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong những năm qua và được Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Thường trực Tỉnh ủy đánh giá cao.
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, hoạt động NCKH, tổng kết thực tiễn ở
Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình vẫn còn những hạn chế: một số đề tài nghiên cứu
về hiệu quả và tính ứng dụng chưa cao; số đề tài cấp tỉnh còn rất ít; một số
bài viết của giảng viên chất lượng chưa cao; một số giảng viên chưa thật sự
nhiệt tình và say mê trong NCKH; vẫn còn hiện tượng giảng viên đi nghiên cứu
thực tế mang tính hình thức chưa thực sự gắn với nhiệm vụ NCKH, tổng kết thực
tiễn.
Nguyên nhân của hạn chế nêu trên: việc định hướng và lựa chọn
nội dung nghiên cứu của một số đề tài chưa thực sự thiết thực; một số giảng
viên chưa xác định hết trách nhiệm và động lực của bản thân trong NCKH và tổng
kết thực tiễn; những giảng viên trẻ mong muốn được nghiên cứu nhưng lại chưa có
nhiều kinh nghiệm; kinh phí chi cho hoạt động NCKH còn thấp; Trường chưa có cơ
chế rõ ràng về bắt buộc, động viên, khuyến khích giảng viên tích cực
NCKH; quy trình, cách thức phê duyệt, thẩm định một số hoạt động NCKH còn
chưa chặt chẽ...
2. Một số giải pháp nâng
cao chất lượng công tác NCKH, tổng kết thực tiễn ở trường Chính trị tỉnh Ninh
Bình trong những năm tới:
Thứ nhất, Nhà trường cần chủ động phối hợp với các sở,
ngành, địa phương trong xác định, lựa chọn nội dung nghiên cứu và tổng kết thực
tiễn. Đặc biệt, nếu có sự hướng dẫn của Sở Khoa học và Công nghệ sẽ là một cơ
sở quan trọng để tạo điều kiện cho Trường Chính trị tiếp cận nghiên cứu các
nhiệm vụ khoa học, công nghệ cấp tỉnh. Từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả
công tác NCKH, tổng kết thực tiễn, đề xuất với tỉnh hoạch định chủ trương,
chính sách phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh
đáp ứng yêu cầu thực tiễn của địa phương.
Thứ hai, Ban
Giám hiệu chỉ đạo các khoa chuyên môn chọn nội dung đề tài nghiên cứu có trọng
tâm, trọng điểm, bám sát nhiệm vụ của trường và yêu cầu thực tiễn của địa
phương; đổi mới cách thức nghiệm thu sản phẩm khoa học của giảng viên. Tạo cơ
chế bắt buộc, động viên khuyến khích để giảng viên có động lực và say mê với
hoạt động NCKH, đặc biệt trong việc nghiên cứu làm đề tài, sáng kiến kinh nghiệm
cấp trường, cấp khoa, phòng. Kết quả NCKH là căn cứ, tiêu chí quan trọng trong
việc đánh giá quá trình thực hiện nhiệm vụ giảng viên, gắn liền với công tác
thi đua - khen thưởng.
Thứ ba, tăng cường tổ chức hội thảo khoa học cấp tỉnh, cấp
trường với các chủ đề: vai
trò của trường chính trị trong tổng kết thực tiễn, tham mưu chính sách cho cấp
uỷ, chính quyền địa phương; nâng cao hiệu quả kết hợp hướng dẫn học viên đi
nghiên cứu thực tế với thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu thực tế hằng năm của giảng
viên; tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan
điểm sai trái, thù địch thông qua công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học; …
Hội thảo cũng là diễn đàn các giảng viên trao đổi về các phương pháp, kỹ năng
về nghiên cứu đề tài, cách viết tin bài để đăng báo, tạp chí, trang Web, viết
bài hội thảo... Nhà trường tạo điều kiện cho giảng viên có cơ hội được tham gia
viết bài ở Hội thảo các sở, ngành của tỉnh mà liên quan lĩnh vực bộ môn giảng
dạy, qua đó giảng viên thu thập và bổ sung thêm kiến thức thực tiễn phong phú.
Thứ tư, Nhà trường tăng cường lãnh, chỉ đạo và đổi mới cách thức tổ
chức, quản lý chặt chẽ để có hiệu quả thiết thực hơn trong hoạt động đi nghiên
cứu thực tế hằng năm của giảng viên; gắn kết chặt chẽ giữa việc đi nghiên cứu
thực tế với nhiệm vụ NCKH và chuyên môn giảng dạy của giảng viên; góp phần tháo
gỡ những vấn đề thực tiễn đặt ra của địa phương, cơ sở.
Thứ năm, Phòng Quản lý đào tạo
và nghiên cứu khoa học cần chủ động hơn trong công tác tham mưu cho Ban Giám
hiệu về hoạt động NCKH, nghiên cứu thực tế của giảng viên như: cụ thể hóa quy
chế NCKH, xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch dài hạn, ngắn hạn, kiểm
tra, giám sát, sơ tổng kết rút kinh nghiệm. Phòng cũng cần tăng cường sự phối
hợp chặt chẽ với các khoa, phòng trong quá trình tổ chức thực hiện NCKH.
Thứ sáu, mỗi giảng viên cần phải xác định NCKH vừa là quyền lợi vừa
trách nhiệm do đó cần phải tích cực, chủ động trong NCKH để nâng cao năng lực
tư duy khoa học, khả năng phát hiện, giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt
ra, gắn lý luận với thực tiễn nâng cao uy tín của người giảng viên khi giảng
dạy lý luận chính trị. Đồng thời, góp phần nâng cao vị thế của Nhà trường thông
qua việc nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của tỉnh.
Nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn là hoạt động rất quan trọng và thiết
thực đối với Trường Chính trị tỉnh để nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ; đồng thời nhà trường đề xuất với tỉnh về chủ trương, giải pháp phát
triển kinh tế-xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị góp phần xây dựng quê
hương Ninh Bình trở thành tỉnh phát triển khá ở khu vực Đồng bằng sông Hồng
trong thời gian sớm nhất./.
Ths. Nguyễn Thị Hoa Nhài
Trưởng khoa Lý luận cơ sở
|