Thực hiện kế hoạch hoạt động khoa học năm 2025, sáng ngày 06/6/2025, Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội thảo khoa học cấp trường "Nâng cao chất lượng thực hiện Quy chế dân chủ ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình". Mục đích của Hội thảo là để cán bộ, viên chức, học viên trao đổi, thảo luận nhằm làm rõ các nội dung của Quy chế dân chủ và nâng cao chất lượng thực hiện Quy chế dân chủ trong nhà trường. Qua đó, nâng cao nhận thức và hành động của đội ngũ cán bộ, viên chức, học viên trong thực hiện Quy chế dân chủ, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của nhà trường, xây dựng Trường đạt chuẩn mức 2 trước năm 2030. Ban Tổ chức hội thảo đã nhận được 19 bài viết của cán bộ, viên chức, học viên lớp TCLLCT tập trung K15 và đã có 06 tham luận được trình bày tại Hội thảo.

Với tinh thần làm việc nghiêm túc, khách quan, khoa học, Hội thảo đã làm rõ ý nghĩa về mặt lý luận của dân chủ, thực tiễn việc thực hiện dân chủ trong hoạt động của nhà trường và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện Quy chế dân chủ trong thời gian tới như sau:

 Một là, hội thảo đã làm rõ vai trò của dân chủ, của thực hiện dân chủ trong nhà trường, các điều kiện bảo đảm thực hiện quyền dân chủ ở nước ta hiện nay, những giá trị cốt lõi về thực hành dân chủ trong tư tưởng Hồ Chí Minh, mối quan hệ giữa thực hành dân chủ và kỷ luật, kỷ cương ở cơ sở

Hội thảo chỉ rõ: dân chủ là một trong những thành tựu lớn lao của nền văn minh nhân loại, là giá trị cốt lõi gắn liền với sự tiến bộ, phát triển và giải phóng con người. Đối với Việt Nam, dân chủ không chỉ được khẳng định trong Hiến pháp như một quyền chính trị - pháp lý thiêng liêng của mỗi công dân, mỗi con người, mà còn là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển đất nước.

Thực hiện dân chủ ở cơ sở là phương thức phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, để công dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được thông tin, thể hiện ý chí, nguyện vọng, chính kiến của mình thông qua việc thảo luận, tham gia ý kiến, quyết định và kiểm tra, giám sát các vấn đề ở cơ sở theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

Thực hiện dân chủ trong nhà trường có vai trò quan trọng nhằm mục đích phát huy quyền làm chủ của cán bộ, viên chức, người lao động, học viên và nâng cao trách nhiệm của Hiệu trưởng, lãnh đạo Trường; góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức, học viên có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, làm việc, học tập có chất lượng, hiệu quả; đảm bảo công khai, minh bạch, tăng cường trách nhiệm giải trình trong quá trình thực hiện dân chủ trong Trường; phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, phiền hà, sách nhiễu học viên, Nhân dân.

Hiểu một cách khái quát, bảo đảm thực hiện quyền dân chủ là tổng thể các biện pháp chính trị, pháp lý, tổ chức, kinh tế, xã hội… nhằm tạo điều kiện, cơ chế và môi trường để người dân thực thi đầy đủ, thực chất, có hiệu quả các quyền dân chủ của mình trong thực tiễn đời sống. Do đó, để bảo đảm thực hiện quyền dân chủ cần: bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng trong phát huy và thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân; xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đầy đủ đồng bộ, đặc biệt là pháp luật về bảo đảm thực hiện quyền dân chủ; phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân; nâng cao trình độ dân trí, ý thức pháp luật và tinh thần trách nhiệm của người dân; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Tư tưởng về dân chủ là một trong những trụ cột quan trọng của hệ thống tư tưởng chính trị Hồ Chí Minh. Dân chủ không chỉ là một mục tiêu chiến lược mà còn là phương pháp cách mạng, là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, là nền tảng của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, thực hành dân chủ không chỉ đơn thuần là tạo điều kiện để Nhân dân “được biết, được bàn, được làm, được kiểm tra” mà sâu xa hơn, là thể hiện sự tôn trọng con người, phát huy vai trò chủ thể của Nhân dân trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Và hơn hết, Nhân dân là chủ thể chân chính được hưởng những thành quả của sự nghiệp phát triển đất nước. Tư tưởng ấy kết tinh nhiều giá trị cốt lõi, tiêu biểu là: dân là gốc, dân là chủ, dân làm chủ; dân chủ phải đi đôi với kỷ cương, kỷ luật; dân chủ gắn với đạo đức công vụ và trách nhiệm nêu gương; dân chủ phải từ trong Đảng ra ngoài xã hội, từ trên xuống và từ dưới lên.

Dân chủ và kỷ luật, kỷ cương là hai mặt của một thể thống nhất, có mối quan hệ biện chứng, tương hỗ lẫn nhau. Thực hành dân chủ một cách thực chất sẽ tạo cơ sở cho việc củng cố kỷ luật, kỷ cương. Khi cán bộ, đảng viên được tham gia vào quá trình xây dựng các quy chế, quy định, được đóng góp ý kiến và ý kiến của họ được tôn trọng, họ sẽ tự giác hơn trong việc chấp hành. Ngược lại, kỷ luật, kỷ cương nghiêm minh là điều kiện để bảo đảm cho các quyền dân chủ được thực thi một cách có trật tự, đúng đắn, tránh tình trạng dân chủ hình thức hoặc dân chủ quá trớn dẫn đến vô kỷ luật.

Một môi trường làm việc vừa dân chủ vừa kỷ cương sẽ tạo điều kiện cho mỗi cá nhân phát huy tối đa năng lực, sự sáng tạo, đồng thời bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất trong tập thể, hướng tới hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của cơ quan.

Hai là, Hội thảo thống nhất đánh giá việc bảo đảm quyền dân chủ ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình; việc vận dụng những giá trị cốt lõi về thực hành dân chủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở Trường; mối quan hệ giữa thực hành dân chủ và bảo đảm kỷ luật, kỷ cương trong nhà trường; thực tiễn việc thực hiện Quy chế dân chủ của cán bộ, viên chức, học viên, các tổ chức trong nhà trường thời gian qua

Nhận thức được tầm quan trọng của việc thực hiện dân chủ, thời gian qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu luôn quan tâm đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện dân chủ trong nhà trường, bảo đảm các điều kiện để viên chức, người lao động thực hiện dân chủ một cách thực chất và hiệu quả.

Việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ tại Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình đã đạt được những kết quả to lớn. Điều này không chỉ thể hiện sự nỗ lực trong thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước mà còn là minh chứng sinh động cho việc vận dụng một cách sáng tạo, linh hoạt và sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về thực hành dân chủ vào thực tiễn công tác lãnh đạo quản lý và hoạt động chuyên môn.

Đảng ủy, Ban Giám hiệu đã chú trọng phát huy dân chủ gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương, coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm để xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của nhà trường.

Qua các bài tham luận, các tác giả đã phân tích, làm rõ vai trò của cấp ủy, Công đoàn, Ban Thanh tra nhân dân, Hội nghị viên chức, người lao động, Ban Giám hiệu, lãnh đạo các khoa, phòng trong xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ tại nhà trường. Hội thảo thống nhất đánh giá: Việc phát huy vai, trò trách nhiệm của các tổ chức, của Ban Giám hiệu trong thực hiện Quy chế dân chủ đã đảm bảo thực hiện trong thực tiễn quyền làm chủ của cán bộ, viên chức, người lao động và học viên, huy động được tiềm năng trí tuệ của tập thể cán bộ, viên chức, người lao động, tăng cường xây dựng khối đoàn kết nội bộ, thiết lập kỷ cương, nền nếp, trật tự trong hoạt động của Nhà trường góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng của Trường trong thời gian tới.

Ba là, Hội thảo đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng thực hiện Quy chế dân chủ ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình trong thời gian tới

Để phát huy kết quả đã đạt được, khắc phục các hạn chế trong thực hiện Quy chế dân chủ, đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của toàn thể cán bộ, viên chức và người lao động, góp phần hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị của nhà trường, thông qua các bài tham luận, các tác giả đã đề xuất các giải pháp như: tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy trong việc đẩy mạnh thực hiện Quy chế dân chủ tại cơ quan nhằm đảm bảo cho các hoạt động trong nhà trường được thực hiện đúng định hướng, mục tiêu, hạn chế những biểu hiện xa rời dân chủ; phát huy vai trò, trách nhiệm của Ban Giám hiệu nhất là người đứng đầu và lãnh đạo phòng, khoa trong thực hiện Quy chế dân chủ; tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trình độ hiểu biết của cán bộ, viên chức, người lao động về dân chủ và thực hành dân chủ trong nhà trường; đề cao trách nhiệm của mỗi cán bộ, viên chức, người lao động trong thực hành quyền dân chủ; nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân; nâng cao chất lượng Hội nghị cán bộ, viên chức, người lao động; xây dựng môi trường làm việc dân chủ, cởi mở, khuyến khích đối thoại và trao đổi thẳng thắn…

Hội thảo khoa học "Nâng cao chất lượng thực hiện Quy chế dân chủ ở Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình" đã góp phần làm rõ và khẳng định các giá trị của dân chủ, vai trò của thực hành dân chủ trong nhà trường, qua đó nâng cao nhận thức về dân chủ và trách nhiệm thực hành dân chủ cho đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động, học viên. Với các giải pháp mà Hội thảo đề xuất sẽ giúp cho hoạt động của nhà trường trong thời gian tới (kể cả sau khi hợp nhất ba Trường Chính trị: Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định) luôn đúng định hướng, huy động được tiềm năng trí tuệ của tập thể trong việc thực hiện các nhiệm vụ, tạo bầu không khí làm việc dân chủ, cởi mở, đoàn kết trong nhà trường./.

Th.s, GVC Đinh Thị Tuyết Nhung

Khoa Nhà nước và pháp luật