Xã Ninh Mỹ là xã nông nghiệp nằm ở trung tâm của huyện Hoa Lư cách trung tâm thành phố Ninh Bình 4,5 km; có tuyến quốc lộ 1A chạy qua nên rất thuận lợi cho giao thông; Phía bắc giáp Thị Trấn Thiên Tôn; Phía nam giáp Phường Ninh Khánh và xã Ninh Nhất, Thành phố Ninh Bình; Phía đông giáp xã Ninh Khang; Phía tây giáp xã Ninh Hòa. Tổng diện tích đất  tự nhiên xã Ninh Mỹ là 405,87 ha, trong đó đất nông nghiệp 288,11 ha chiếm  70,99 % diện tích tự nhiên; đất phi nông nghiệp 102,10 ha chiếm  25,16 % diện tích tự nhiên; đất chưa sử dụng 15,66 ha chiếm 3,86 % diện tích tự nhiên. Xã có 9 thôn (xóm) với 2.278 hộ; 6.821 khẩu trong đó 99,9% là dân tộc kinh, số người trong độ tuổi lao động là 4.945 người chiếm 72,5%, số lao động qua đào tạo 3.585/4.698 người chiếm 72,5%. Trên địa bàn xã có 02 HTX nông nghiệp và 10 doanh nghiệp. Trong những năm qua kinh tế - xã hội của xã có bước phát triển nhanh và bền vững, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ổn định và giữ vững.

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), được sự quan tâm của Huyện ủy, Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Hoa Lư; sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, quyết liệt, triển khai đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm của Đảng ủy, HĐND, UBND xã và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; đặc biệt là sự đồng tình ủng hộ của toàn thể nhân dân. Với nhiều cách làm sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, Ninh Mỹ đã đạt 19/19 tiêu chí và đón nhận danh hiệu "Xã đạt chuẩn nông thôn mới” vào năm 2015. Đến tháng 11 năm 2020, qua rà soát, tự đánh giá 14 tiêu chí theo Bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu ban hành tại Quyết định số 17/2019/QĐ-UBND ngày 14/5/2019 và Quyết định số 23/2020/QĐ-UBND ngày 07/9/2020 của UBND tỉnh Ninh Bình, xã Ninh Mỹ đã hoàn thành 14/14 tiêu chí và được công nhận là xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu vào tháng 2/2021. Kết quả cụ thể:

Sau khi được Huyện ủy, UBND huyện chọn làm điểm trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu. Đảng ủy, UBND xã đã chủ động ban hành các văn bản: Nghị quyết số 08/NQ-ĐU, ngày 15/7/2018 của Đảng ủy về việc xây dựng xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020; Đề án số 01/ĐA-UBND, ngày 20/7/2018 của UBND xã lập về xây dựng xã NTM kiểu mẫu xã Ninh Mỹ giai đoạn 2018-2020; Kế hoạch số 25/KH-UBND, ngày 25/6/2018 của UBND xã xây dựng về phân công nhiệm vụ cho cán bộ công chức, người hoạt động không chuyên trách, trưởng thôn trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu xã Ninh Mỹ giai đoạn 2018-2020; Nghị quyết số 12-NQ/ĐU, ngày 15/01/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ xã về việc tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu phấn đấu đạt chuẩn năm 2020. Quyết định kiện toàn Ban chỉ đạo XD NTM Kiểu mẫu, Ban Quản lý, Ban Phát triển thôn…

Đảng ủy, UBND xã đã chỉ đạo tuyên truyền, vận động toàn dân chung sức xây dựng xã NTM kiểu mẫu qua nhiều hình thức: Ban chỉ đạo đã cấp phát đĩa VCD, in ấn các tài liệu về xây dựng NTM kiểu mẫu cho các thành viên Ban chỉ đạo và Ban phát triển thôn tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh xã với các chuyên mục như: xây dựng Nông thôn mới, người tốt việc tốt, đã tổ chức sản xuất và biên tập trên 200 tin, bài; tuyên truyền qua các hội nghị của Đảng bộ, Chi bộ, hội nghị của các ban ngành đoàn thể, hội nghị tại các thôn xóm với trên 3.000 lượt người tham dự; lắp đặt 45 biển, bảng tuyên truyền tại 9 nhà văn hóa thôn, xóm; 90 biển pano dọc các trục đường; quét vôi trên 10.000m² tường, kẻ vẽ 30 bức tranh tường với tổng diện tích 450m² tuyên truyền về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Tổ chức các buổi tham quan thực tế về mô hình, điển hình tiên tiến về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trong và ngoài tỉnh. Công tác tuyên truyền được tổ chức thường xuyên, sâu rộng đã làm thay đổi cơ bản về nhận thức và hành động của mọi cán bộ và người dân, được người dân đồng tình hưởng ứng, tự nguyện đóng góp tiền của, công sức, đất đai để cùng chung sức xây dựng xã NTM kiểu mẫu.

Về cơ sở hạ tầng, từ năm 2015 đến nay, đã tiến hành xây dựng, nâng cấp 10,743 km chiều dài đường trục xã, trục thôn; xây dựng, nâng cấp 11,161 km đường ngõ xóm; xây dựng 8,2 km rãnh thoát nước; tiến hành lát vỉa hè với tổng chiều dài 8 km; trồng cây xanh và đường hoa trên các trục đường là 13,7 km. Toàn xã có chiều dài các đường là 24,905 km đã được bê tông hóa theo cấp kỹ thuật của Bộ Giao thông vận tải đạt tỷ lệ 100%; có 13 điểm giao cắt, điểm giao thông nguy hiểm trên các tuyến đường trục xã, trục thôn xóm và đường liên thôn đã lắp đặt 32/32 biển báo (biển cấm, biển cảnh báo, biển chỉ dẫn); 100% đường trục chính khu Trung tâm xã, khu dân cư mới có vỉa hè, đèn chiếu sáng.

Ngoài ra, địa phương đầu tư nâng cấp, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đầu tư trang thiết bị dạy và học tại các nhà trường bằng nguồn huy động từ nguồn cấp trên hỗ trợ, ngân sách xã và nguồn huy động xã hội hóa như: xây dựng mới nhà hiệu bộ và khu nhà hành chính trường Mầm Non năm 2016-2017, Nhà đa năng trường THCS năm 2016, Trường Tiểu học xây mới khu nhà vệ sinh học sinh, giáo viên, xây lán xe cho GV, HS; sửa chữa dãy nhà lớp học 2 tầng, lát gạch, sơn tường, ốp lát cầu thang; xây lại tường bao xung quanh trường; cải tạo ao, vườn trường. Trong năm học 2019 - 2020 trường THCS xây mới nhà bảo vệ và phòng y tế học đường sửa tường rào phía tây. Các trường Mầm non, Tiểu học, THCS và trạm y tế xã đều được đầu tư xây dựng với các trang thiết bị tương đối hiện đại đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh và nâng cao trình độ học vấn của con em địa phương.

Trong 3 năm 2017, 2018 và 2019 UBND xã đã hỗ trợ một phần kinh phí, kết hợp với các nguồn xã hội hóa tiến hành chỉnh trang nhà văn hóa các xóm và bổ sung các thiết chế nhà văn hóa như: Nâng cấp, sửa chữa và mua sắm bổ sung các trang thiết bị nhà văn hóa 9/9 xóm; nâng cấp khu vực sân thể thao trung tâm xã phục vụ các phong trào thể dục thể thao của cán bộ và người dân trong xã; xây mới sân khấu ngoài trời các xóm Vinh Viên, Thạch tác, Tân Mỹ; sửa chữa công trình phụ như bếp, nhà vệ sinh, hệ thống tường bao 9/9 xóm. Ngoài ra, UBND xã đã tiến hành trùng tu, sửa chữa khuôn viên Di tích lịch sử văn hóa Đình Thượng thuộc di tích lịch sử cấp tỉnh góp phần phát huy, bảo trì các di tích văn hóa lịch sử, văn hóa tín ngưỡng, đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân. Các thôn, xóm trên địa bàn xã đều đã thành lập các câu lạc bộ văn nghệ, CLB bóng cửa, đội bóng chuyền, bóng chuyền hơi nam, nữ thường xuyên hoạt động.

Về phát triển sản xuất, UBND xã Ninh Mỹ đã tổ chức lập quy hoạch phát triển sản xuất và năm 2018 tiến hành điều chỉnh bổ sung quy hoạch phát triển sản xuất gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn thích ứng với biến đổi khí hậu. Theo đó, UBND xã đã quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa tập trung đối với sản phẩm chủ lực của xã: Sản xuất lúa chất lượng cao, an toàn thực phẩm, trồng măng tây, ngải trắng, sen nhật. Hiện đang thực hiện trên 10 ha đất trồng lúa của xã. Xã đã tăng cường áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, trên địa bàn xã  đã có 10 máy cày, 03 máy gặt đập liên hợp đáp ứng được 100% khâu làm đất, khâu thu hoạch. Xã có 02 HTX: HTX dịch vụ nông nghiệp Phong Hòa và HTX dịch vụ nông nghiệp Liên Thành. Hiện nay, cả 02 hợp tác xã đều hoạt động theo Luật HTX 2012, có hợp đồng liên kết tiêu thụ với Doanh nghiệp tư nhân vật tư nông nghiệp Chí Đường, thực hiện chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, làm ăn có hiệu quả.

Việc tập trung cho đầu tư, phát triển sản xuất góp phần nâng cao thu nhập của người dân trong xã: Năm 2015 là: 29,4 triệu đồng/người/năm; năm 2019 là: 51 triệu đồng/người/năm (cao hơn gấp 1,73 lần so với năm 2015); năm 2020 đạt 58 triệu đồng/người/ năm (cao gấp 1,97 lần so với năm 2015). Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm qua các năm, từ 59 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 2,91%) đến năm 2019 toàn xã đã không còn hộ nghèo (chỉ còn 26 hộ nghèo là các đối tượng thuộc bảo trợ xã hội, bệnh hiểm nghèo).

Chất lượng giáo dục, y tế, văn hóa môi trường ngày càng được nâng cao, bản sắc văn hóa dân tộc được giữ gìn và ngày càng phát triển; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh chính trị được giữ vững; trật tự xã hội được đảm bảo; hệ thống tổ chức chính trị ngày càng vững mạnh, dân chủ ở cơ sở được phát huy.

Trong những năm qua, UBND xã luôn chú trọng công tác chỉ đạo về lĩnh vực giáo dục. Tỷ lệ huy động trẻ đi học mẫu giáo trên địa bàn xã đạt 99,4%; trẻ em 6 tuổi vào lớp 1 của xã đạt 100%; trẻ em 11 tuổi hoàn thành chương trình giáo dục Tiểu học đạt 100%; thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 15-18 đang học chương trình giáo dục phổ thông hoặc giáo dục thường xuyên cấp Trung học phổ thông hoặc giáo dục nghề nghiệp đạt 97%. Từ năm 2017 đến nay UBND xã đã phối hợp với các phòng chuyên môn, các đoàn thể của huyện, trung tâm dạy nghề huyện tổ chức được 03 lớp dạy nghề, đào tạo nghề cho người lao động với 100 học viên tham gia; tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho các hộ nông dân, tạo điều kiện cho các lao động đi học nghề, số lao động qua đào tạo trên địa bàn xã là 3.585/4.945 người đạt tỷ lệ 72,5%.  

Công tác y tế cũng luôn được quan tâm. Đặc biệt công tác vận động người dân tham gia bảo hiểm y tế được tăng cường. Đến hết năm 2019 toàn xã có 6.650/6.821 người tham gia bảo hiểm y tế chiếm 97,5% dân số toàn xã. Trạm Y tế xã có đủ điều kiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, dân số trên địa bàn được quản lý theo dõi sức khỏe đạt 6.821/6.821 người đạt 100% dân số. Công tác tiêm chủng mở rộng đạt kết quả cao, công tác bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường luôn được quan tâm, đội ngũ y tế thôn, xóm phát huy tốt trách nhiệm, không để xảy ra dịch bệnh trên địa bàn xã.

Bên cạnh việc nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho nhân dân mà còn gắn kết cộng đồng dân cư, nhân dân trong các phong trào xây dựng nếp sống văn hóa mới khu dân cư. Có 9/9 xóm có câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ hoạt động thường xuyên, đã thu hút  trên 80% số người dân tham gia. Ngoài ra, Ủy ban MTTQ xã đã tham mưu cho Đảng ủy, HĐND, UBND xây dựng các quy chế về nếp sống văn minh trong ứng xử, giao tiếp, trong việc cưới, việc tang, lễ hội và các hoạt động khác của cộng đồng. Cùng tham gia đóng góp bổ sung, sửa đổi hương ước để cộng đồng khu dân cư thực hiện. Tháng 10/2020 được UBND huyện ban hành Quyết định công nhận về việc bổ sung sửa đổi hương ước cho các thôn, xóm.

Nhận thấy vấn đề môi trường là vấn đề tác động rất lớn đến đời sống nhân dân, do vậy, xã đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của quần chúng nhân dân. Tính đến hết tháng 10/2020 UBND xã đã triển khai trồng cây bóng mát như cây sấu, cây sao đen, cây hoa ban, hoa chiều tím ... trên các tuyến đường trục xã, trục thôn với tổng chiều dài trên 13,7/16,99 km đạt tỷ lệ 80,6%. Diện tích trồng cây xanh đã đạt trên 1,5 ha, khoảng cách trung bình dưới 10m/cây. Thường xuyên phát động, khuyến khích nhân dân xây dựng các mô hình về bảo vệ môi trường xanh, sạch đẹp; trong đó có 2 mô hình nổi bật là mô hình đường hoa, nhà sạch vườn đẹp và vẽ tranh tường. Ngoài ra, các phong trào bảo vệ môi trường có sự tham gia của cộng đồng phù hợp với điều kiện của địa phương như xây dựng đường hoa, đường cây bóng mát, chậu hoa được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ và tham gia xây dựng. Các phong trào và mô hình bảo vệ  môi trường là một trong những bước đi mới đầy sáng tạo đã góp phần nâng cao tiêu chí vệ sinh môi trường trong xây dựng NTM kiểu mẫu.

Hiện nay, trên địa bàn xã có 117 hộ gia đình chăn nuôi nhỏ lẻ đều ký và thực hiện cam kết đảm bảo vệ sinh môi trường, xử lý chất thải, nước thải đúng quy định. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh đều thực hiện phân loại, thu gom, xử lý chất thải (nước thải, khí thải, chất thải rắn) và các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu tác động đến môi trường. Do đó, trên địa bàn xã không có điểm tồn đọng rác, để rác sai quy định. Các tuyến đường, tuyến kênh UBND xã đã giao cho Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ và các HTX tự quản. Định kỳ 02 lần/tháng tổ chức tổng dọn vệ sinh, thu gom rác thải, cắt tỉa cây xanh trên các tuyến đường, tuyến kênh. Từ đó góp phần tạo cảnh quan sinh thái và giữ môi trường địa phương luôn xanh, sạch, đẹp.

Về an ninh, trật tự, trong những năm qua luôn được đảm bảo, có 100% thôn, xóm có Tổ tự quản về ANTT, duy trì hoạt động thường xuyên, có hiệu quả, góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn xã được đông đảo quần chúng tham gia, ủng hộ. Lực lượng Công an xã được xây dựng, củng cố ngày càng vững mạnh. Công an xã được tỉnh, huyện, xã tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen.

Trong năm 2019 toàn xã có 03 khu dân cư: xóm Thạch Tác, xóm Quan Đồng và xóm Tân Mỹ được UBND huyện công nhận đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu.

Với sự nỗ lực cố gắng của toàn Đảng bộ và nhân dân xã, Đảng bộ xã Ninh Mỹ được công nhận là Đảng bộ trong sạch, vững mạnh 03 năm liền (2017, 2018 và 2019); các đoàn thể đều đạt từ loại khá trở lên.

Từ những kết quả đã đạt được trong lãnh đạo, chỉ đạo trong quá trình xây dựng NTM, NTM kiểu mẫu, xã đã rút ra những bài học đó là:

Thứ nhất, thôn, xóm nào, cấp ủy đảng, chính quyền và tổ chức đoàn thể quan tâm tập trung chỉ đạo cụ thể, sâu sát, quyết liệt, có cách làm năng động, sáng tạo, phát huy được lợi thế của địa phương, cán bộ đảng viên gương mẫu, nhân dân nhiệt tỉnh ủng hộ, thì ở đó kết quả xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu đạt thành tích cao. Trong xây dựng nông thôn mới vai trò đội ngũ cán bộ rất quan trọng (cán bộ nào phong trào đấy), có phân công cụ thể, rõ ràng và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời rút kinh nghiệm trong quá trình triển khai.

Thứ hai, để cán bộ và nhân dân nhận thức rõ vai trò chủ thể trong xây dựng NTM là nông dân. Người nông dân phải tự làm là chính và họ là người được hưởng thụ, Nhà nước chỉ có vai trò hỗ trợ, lợi ích của người dân là động lực và sự tham gia của cộng đồng dân cư là bí quyết thành công. Từ đó tạo sự thống nhất về nhận thức, quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo, có sự tham gia của cả hệ thống chính trị (Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể) và mọi tầng lớp nhân dân, huy động cao mọi nguồn lực của xã hội cả về trí tuệ, công sức và kinh phí để xây dựng NTM.

Thứ ba, đảm bảo công khai cho các tổ chức đoàn thể, cán bộ, đảng viên và mọi người dân được trực tiếp tham gia xây dựng các công trình; phát huy vai trò giám sát của Ban giám sát cộng đồng để đảm bảo chất lượng công trình, phát huy hiệu quả vốn đầu tư để nhân dân tin tưởng và tích cực tham gia xây dựng NTM. Đồng thời phải thường xuyên kiểm tra, phát hiện những thôn, xóm, cụm dân cư làm tốt và những vấn đề còn tồn tại; kịp thời tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, đánh giá sơ kết rút kinh nghiệm nhân ra diện rộng những điển hình hay cách làm sáng tạo.

Thứ tư, lựa chọn những thôn, xóm làm điểm có ưu thế về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội để xây dựng điển hình qua đó, đánh giá, rút kinh nghiệm chỉ đạo và tổ chức thực hiện, đồng thời là nơi tham quan, học tập cho cán bộ và người dân trực tiếp nhìn thấy hiệu quả, lợi ích của việc xây dựng nông thôn mới. Ưu tiên đầu tư hỗ trợ cho các thôn, xóm khó khăn. Ưu tiên đầu tư cho các công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển sản xuất và đời sống của người dân...

Thứ năm, đa dạng hóa việc huy động nguồn lực để xây dựng NTM, theo phương châm “Huy động nguồn lực từ cộng đồng là quyết định, sự tham gia của doanh nghiệp và xã hội là quan trọng, sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước là cần thiết”.

Thứ sáu, tuyên truyền làm tốt công tác tư tưởng, vận động nhân dân, con em quê hương ủng hộ tinh thần, vật chất xây dựng các công trình phục vụ cho nhân dân.

Thứ bảy, kịp thời biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tổ chức, hộ gia đình có nhiều đóng góp trong xây dựng NTM kiểu mẫu trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là trên hệ thống truyền thanh 3 cấp và trên các diễn đàn về xây dựng NTM ở địa phương.

Với những bài học rút ra trong quá trình xây dựng NTM kiểu mẫu thời gian qua sẽ là cơ sở để xã tiếp tục phấn đấu duy trì, giữ vững và nâng cấp các tiêu chí đã đạt, góp phần xây dựng địa phương ngày càng giàu đẹp./.

 ------------------

Nguồn: Báo cáo số 92/BC-UBND ngày 18/11/2020 về kết quả xây dựng xã NTM kiểu mẫu năm 2020 xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

                                                                                  Phạm Bích Hoa

                                                                  Giảng viên Khoa Xây dựng Đảng